سؤال بزرگ این است که آیا تفاوتی ایجاد می‌کند و جهت بلندمدت کاهش ین ژاپن را تغییر میدهد. به نظر می رسد سطح ۱۴۵/۱۴۶ سطحی باشد که بانک مرکزی ژاپن در حال حاضر مشتاق دفاع از آن است، با توجه به اینکه بررسی نرخ هفته گذشته در حدود سطوح مشابه اتفاق افتاد.
پایان‌نامه
مداخله بانک مرکزی در بازار ارز و سیاست پولی با رویکرد مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE)
چکیده:
چکیده بانک های مرکزی مستقل علاوه بر مهار تورم و ثبات قیمت ها، به رشد اقتصادی و نوسانات آن نیز از طریق اجرای سیاست های پولی توجه می کنند. از این رو، در این مطالعه سعی شد تا به بررسی این موضوع پرداخته شود که آیا استفاده از ابزارهای پولی توسط بانک مرکزی در راستای رساندن اقتصاد به اهداف ثبات قیمتی و تولید، منجر به ایجاد بی ثباتی در بازار ارز می شود یا خیر به عبارتی در این پایان نامه به بررسی مداخله بانک مرکزی در بازار ارز از طریق سیاست های پولی با رویکرد مدل های تعادل عمومی پویای تصادفی پرداخته شده است. یافته های این پژوهش متناسب با رویکرد مدل های تعادل عمومی پویای تصادفی هدفگذاری بانک مرکزی در مورد نرخ ارز و تورم بر اساس مقادیر دوره های گذشته می باشد. براساس نتایج بدست آمده، سیاست های اجرایی بانک مرکزی کشور در راستای تثبیت نرخ ارز برای ایجاد آرامش در بازار ارز در سال های اخیر به طور نسبی موفق بوده است. کلیدواژه: سیاست پولی، بازار ارز، هدفگذاری تورم، نرخ ارز، مدل های تعادل عمومی پویای تصادفی.
مداخله بانک مرکزی در بازار ارز و سیاست پولی با رویکرد مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE) مداخلات در بازارهای ارز 3/21/2014 12:00:00 AM
بررسی رابطه تورم و نرخ ارز با در نظر گرفتن شاخص فشار بازار ارز و درجه مداخله بانک مرکزی
1 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
2 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی ، تهران، ایران.
3 استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه علوم تحقیقات، تهران، ایران.
چکیده
مقاله حاضر به بررسی رابطه تورم و نرخ ارز با در نظر گرفتن شاخص فشار بازار ارز و درجه مداخله بانک مرکزی در اقتصاد ایران با استفاده از مدل ویلمارک (Weymark, 1995) و مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) بر اساس داده‌های فصلی برای سال‌های 1370-1397 میپردازد. بر اساس نتایج تخمین مدل ویلمارک (Weymark, 1995)، بازار ارز ایران در 91 فصل از 111 فصل، افزایش فشار در بازار ارز را به منظور جلوگیری از کاهش ارزش ریال تجربه نموده است. همچنین طبق نتایج تخمین مدل SVAR یک تکانه وارده از ناحیه درآمد نفت، یک تکانه وارده از ناحیه فشار بازارارز و یک تکانه وارده از ناحیه مداخله بانک مرکزی، به ترتیب باعث افزایش 26، 28 و 56 درصدی تورم در کشور شده است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که با افزایش تکانه در درآمدهای ارزی دولت، رشد ذخایر ارزی بانک مرکزی کاهش می‌یابد. به بیان دیگر دولت مقدار کمتری ارز خارجی را به منظور مبادله با ریال به بانک مرکزی ارائه میدهد و بانک مرکزی مجبور است برای جلوگیری از حمله سوداگران، میزان مداخله خود را برای کاهش نرخ تورم در بازار ارز افزایش دهد. همچنین محاسبه شاخص فشار بازار ارز حاکی از آن است که بالاترین اعداد به دست آمده برای این شاخص مربوط به زمانی است که شکاف بین نرخ ارز آزاد با نرخ ارز رسمی زیاد شده است.
کلیدواژه‌ها
- تورم
- نرخ ارز
- مداخله بانک مرکزی
- مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR)
عنوان مقاله [English]
Investigating the Relationship between مداخلات در بازارهای ارز Inflation and Exchange Rate by Considering the Foreign Exchange Market Pressure Index and the Degree of Intervention of the Central Bank
نویسندگان [English]
- Foad Hashemi 1
- Seyyed Shamseddin Hosseini 2
- Kambiz Hozhabr Kiani 3
- Mohammad Reza Farzin 2
1 PhD student in Economics, Faculty of Management and Economics, University of Research Sciences, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Faculty of Economics, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.
3 Professor, Faculty of Management and Economics, University of Research Sciences, Tehran, Iran .
چکیده [English]
The present article examines the relationship between inflation and exchange rate by considering the foreign exchange market pressure index and the degree of central bank's intervention in Iran's economy using Weymark model (1995) and SVAR structural self-regression model based on seasonal data for the years 1370-1397. Based on the results of estimating the Weymark model (1995), Iran's foreign exchange market has experienced an increase in pressure in the foreign exchange market in 91 out of 111 chapters in order to prevent the devaluation of the rial. Also, according to the results of SVAR model estimation, a shock from the oil revenue, a shock from the foreign exchange market pressure and a shock from the central bank's intervention have caused an increase of 26%, 28% and 56% increase in inflation in the country, respectively. It can be concluded that as the impulse in government foreign exchange earnings increases, the growth of the central bank's foreign exchange reserves will decrease. the central bank is forced to step up its intervention to reduce inflation in the foreign exchange market to prevent traders from attacking. Also, the calculation of the foreign exchange market pressure index indicates that the highest numbers obtained for this index are related to the time when the gap between the free exchange rate and the official exchange rate has increased.
طراحی الگوی نظری تعیین حد بهینه‌ی مداخله در بازار ارز ایران
هدف این مقاله طراحی الگوی نظری تعیین حد بهینه‌ی مداخله در بازار ارز ایران است که برای نخستین بار در ایران انجام می‌پذیرد. حجم بهینه‌ی مداخله‌ی ارزی، سازگار بودن مداخله با دیگر سیاستها و مد نظر قرار ندادن عمل مداخله به عنوان یک ابزار مستقل سیاستی، سه قاعده‌ی یک هرم هستند که در صورت فقدان هر کدام، مرکز ثقل هرم (تعادل‌های اقتصادی) از بین خواهد رفت. الگوی مورد استفاده یک الگوی برنامه‌ریزی غیرخطی پویا با توابع تصادفی پیوسته است. نتیجه‌‌ی حل الگو نشان میدهد که انتخاب بهترین حجم مداخله‌ی ارزی، به هدف‌های اقتصادی سیاستگذاران و مقام‌های پولی، نرخ ارز زمان حال و نرخ ارز آتی انتظاری مقام‌های دولتی بستگی دارد.
طبقه‌بندی JEL: C61, C62, E61, E63
کلیدواژه‌ها
- بازار ارز
- برنامه‌ی اهلیگ
- برنامه‌ریزی غیرخطی پویای تصادفی
- لگاریتم خطی کردن
- مداخله‌ی ارزی
- نرخ ارز
20.1001.1.00398969.1389.45.4.3.0
عنوان مقاله [English]
Designing a Optimal Intervention Model in Foreign Exchange Market of Iran
نویسندگان [English]
- Jafar Ebadi 1
- Hajar Jahangard 2
The main purpose of this paper is theoretically to design the optimal intervention in the foreign exchange market in Iran, which has not been investigated by previous studies. The economic fundamentals are strongly affected by the optimal foreign exchange intervention, the consistency of foreign exchange intervention with other policies and political authorities' beliefs about the intervention as a dependent policy instrument. The used approach in this paper is a nonlinear dynamic continuous-time stochastic model. The result shows that the optimal foreign exchange intervention depends on the economic objectives of policy authorities, current and expected future exchange rate.
JEL Classification: C61, C62, E61, E63
مداخله در بازار ارز خوب یا بد؟
یک کارشناس اقتصاد با اشاره به اینکه میزان مداخله دولت و بانک مرکزی در بازار ارز در شرایط مختلف متفاوت است، گفت: مسئله اصلی تحریم‌ها است که باید با تعامل سازنده برای حل آنها تلاش کرد.
به گزارش ایبِنا، به تازگی سخنگوی دولت با بیان اینکه دولت دوازدهم در بازار ارز مداخله نداشته است، بیان کرده «در دولت قبل ۲۰۰ میلیارد دلار پول در اختیار داشتند که مداخله و قیمت ارز را کنترل کنند ولی ما در هفت سال دولت یازدهم و دوازدهم کلا ۳۵ میلیارد دلار پول داشتیم که بتوانیم بازار را کنترل کنیم که این هم در این دو ساله حتی مداخله منفی داشتیم یعنی اصلا نه تنها مداخله صورت نگرفته، بلکه جمع‌آوری هم صورت گرفته است».
اما منظور سخنگوی دولت از عدم مداخله در بازار ارز چیست؟ چرا که بسیاری از سیاست‌های ارزی سرانجام با تایید همین نهاد ابلاغ و اجرایی می‌شود. مداخله دولت‌ها در بازار ارز همواره یکی از چالش‌های مهم اقتصادی بوده که نگاه‌ها را به سوی بانک مرکزی کشانده است.
در یک معنا، مداخله در بازار ارز و خرید و فروش از سوی سیاست‌گذار ابزاری در راستای سیاست ارزی است که هر کشوری به تناسب موقعیت خود نیاز دارد از آن بهره ببرد و این روزها، بانک مرکزی در شرایطی که کشور همه‌جانبه تحت شدیدترین فشارهای اقتصادی قرار دارد، رسالت خود را برای مدیریت بازار ارز انجام میدهد.
البته فارغ از اینکه مداخله در بازار ارز خوب باشد یا بد؛ باید دید سیاست دولت در این شرایط به کدام سو می‌رود. رییس بانک مرکزی هفته گذشته وضعیت اقتصاد را «در اوج فشار حداکثری» مداخلات در بازارهای ارز خوانده و گفته «بعد از دو سال مقاومت بانک مرکزی در خط مقدم جنگ اقتصادی و در مقابل شدیدترین و بی‌سابقه‌ترین تحریم‌های پولی و مداخلات در بازارهای ارز بانکی» قرار گرفته است، سخنانی که نشان میدهد «علی‌رغم محدودیت دسترسی به درآمدهای ارزی کشور، بانک مرکزی با تمرکز بر تامین کالاهای اساسی، دارو و مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی، نیازهای اساسی و ضروری کشور را با تمام سختی‌ها به خوبی و کفایت تامین کرده» تا به گفته عبدالناصر همتی، «اجازه ندهد واضعان تحریم به هدف اصلی خودشان در دو سال گذشته، که همانا فروپاشی اقتصاد کشور بود، برسند».
با این وجود اگر شرایط حاضر بازار به دقت تحلیل نشود، ابزار مداخله تنها به محلی برای نحیف شدن ذخایر ارزی بانک مرکزی تبدیل می‌شود. مدیرعامل اسبق بانک صادرات ایران در گفتگو با ایبِنا درباره اینکه مداخله دولت‌ها در نرخ بازار ارز خوب است یا نه؟ می‌گوید: این امر نسبی است و مداخله دولت‌ها در نرخ ارز، در یک شرایط خاصی خوب است؛ هرچند محدودیت‌هایی باید برای آن قائل شد.
احمد حاتمی یزد البته مداخله یک‌طرفه در بازار ارز را رد می‌کند و ادامه میدهد: نباید مداخله یک‌طرفه باشد. یعنی همیشه بانک مرکزی ارز را به بازار تزریق کند برای اینکه قیمت را پایین نگه دارد. چرا که این کار بسیار پُرهزینه است و تعادل بازار را برهم می‌زند و نرخ ارز را هم سرکوب می‌کند.
به گفته این تحلیل گر مسائل اقتصادی، «بانک مرکزی باید در یک شرایط کوتاهی و با تمهیدات خاص ارز عرضه کند و پیش‌بینی‌های لازم را داشته باشد، بنابراین در عرض یک سال، نباید مقدار ارزی که از دست بانک مرکزی بیرون برود آنقدر باشد که کشور از عهده آن برنیاید» و همین رسالت بانک مرکزی را سخت‌تر می‌کند.
حالا سوال اینجاست که در شرایطی که فروش نفت کاهش چشمگیری داشته و تحریم‌ها تشدید شده‌اند، فرض مداخله دولت در بازار ارز چقدر تاثیرگذار خواهد بود؟ مدیرعامل اسبق بانک صادرات ایران در اینباره می‌گوید: مداخله دوسویه که با فروش و خرید متوالی ارز توسط نهادهای رسمی همراه است برای آنکه در یک کانال محدودی (۵+_ درصد) نرخ ارز را نگه دارند امری است که اغلب انجام می‌شود، اما این کلیت قضیه است و در شرایط فعلی کار بانک مرکزی برای تاثیرگذاری در بازار ارز بسیار دشوار است.
وی دلیل این امر را چنین عنوان می‌کند: اولاً منابع ارزی بانک مرکزی بسیار محدود است و نمی‌تواند عرضه زیادی داشته باشد و عطش خریداران را پاسخ دهد. دوم آنکه محدودیت‌هایی که به خاطر تحریم آمریکا در سراسر دنیا روی نقل و انتقال وجوه ایران اعمال می‌شود، مانع از آن است که ثباتی در بازار ایجاد شود.
حاتمی یزد با اشاره به آمار سخنگوی دولت درباره میزان ارزی که دولت یازدهم و دوازدهم در اختیار داشته است، تصریح می‌کند: مداخله باید زمانی صورت بگیرد که بتوانند بازار را کنترل کنند و نه آنکه سرکوب کنند. ۲۰۰ میلیارد دلار مداخله دولت‌های قبل (نهم و دهم) هیچ توجیهی ندارد. هرچند این رقم در دولت فعلی تنها ۳۵ میلیارد دلار است و کاهش چشمگیری یافته است، اما مداخله باید برای مدت کوتاه و با بررسی‌های علمی و آماری و کارشناسی باشد. به طور مثال، اگر مداخله ما فقط بالا رفتن نرخ ارز را عقب می‌اندازد (شبیه آنچه در دولت‌های قبل اتفاق افتاد)، سیاست غلطی است کما اینکه هزینه دلاری بیشتری را به کشور تحمیل می‌کند. پس باید به نحوی در عرضه و تقاضا مداخله کرد که با کمترین هزینه به ثبات ارز کمک کند.
مدیرعامل اسبق بانک صادرات ایران درباره اینکه افزایش فروش نفت، نرخ ارز را متعادل خواهد کرد، هم معتقد است: این نظریه درستی است چرا که نرخ ارز تابع عرضه و تقاضاست و الان عرضه بسیار کم است، بنابراین اگر ما نفت بفروشیم و قیمت نفت بالاتر برود می‌توانیم عرضه بیشتری داشته باشیم که البته نه برای مداخله در بازار؛ بلکه برای تامین کالاهای اساسی و نیازهای بازار؛ چرا که صنایع ما، کشاورزی، نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها همه نیاز ارزی دارند و از اینرو، اقتصاد ما نمی‌تواند بدون تعامل با جهان اداره شود.
حاتمی یزد مسئله مهم‌تر از مداخله در بازار ارز را فارغ از این ارقام می‌داند و رسالت‌های دیگری برای دولت در نظر می‌گیرد که مهم‌ترین آن «ظرفیت‌سازی برای تعامل با کشورهای دیگر» است و تاکید می‌کند «فارغ از اینکه دولت در بازار ارز مداخله داشته باشد یا نه، در این مورد باید به صورت اساسی سراغ مسئله تحریم برویم».
به گفته این کارشناس «یا باید با کشورهایی ارتباط برقرار کنیم که تحریم را اجرا نمی‌کنند و یا باید برای مذاکره با غرب تدابیر لازم را بیاندیشیم»؛ چرا که به گفته وی، کشور را بدون درآمد ارزی به دشواری میتوان اداره شود؛ کاری که رسالت بانک مرکزی را در این شرایط دوچندان کرده است.
مداخله بانک مرکزی ژاپن در بازارهای ارز
در حالی که دلار آمریکا در حال افزایش است، ین ژاپن به پایین‌ترین حد در ۲۴ سال گذشته رسید و ژاپن تصمیم گرفت برای اولین بار از سال ۱۹۹۸ در بازارهای ارز مداخله کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که بانک مرکزی ژاپن اولین مداخله ارزی را در ۲۴ سال گذشته انجام داده است، پس از اینکه بانک مرکزی ژاپن نرخ بانکی معیار خود را برای مدتی طولانی سرکوب کرد. پس از مداخله، ین افزایش یافت زیرا دلار آمریکا در معاملات روز پنجشنبه شیب شدیدی در برابر ین ژاپن داشت. با این حال، دلار به سطح پایین بازگشته و سودهای اخیر ین شروع به تزلزل کرده است.
مداخله بانک مرکزی ژاپن در بازارهای ارز پس از سقوط ین به پایین ترین حد ۲۴ سال اخیر
دلار آمریکا یک نیروی برجسته در دنیای ارزهای فیات بوده است و اخیراً ین ژاپن به پایین‌ترین حد در ۲۴ سال گذشته رسیده است که بانک ژاپن را مجبور به مداخله کرد. رویترز روز پنجشنبه توضیح داد که این اولین باری است که بانک مرکزی ژاپن از سال ۱۹۹۸ برای احیای ارزش پول در حال سقوط، وارد بازارهای ارزی می‌شود.
پس از مداخله، ین ژاپن افزایش یافت، اما نرخ مبادله ین به دلار آمریکا همچنان نشان میدهد که ین در شش ماه گذشته بسیار کاهش یافته است. مایکل هیوسون، تحلیلگر ارشد بازار در CMC Markets U.K، در صحبت با نویسنده marketwatch.com، استیو گلدشتاین، کاهش بلندمدت ین را زیر سؤال می‌برد.
هیوسون روز پنجشنبه توضیح داد:
سؤال بزرگ این است که آیا تفاوتی ایجاد می‌کند و جهت بلندمدت کاهش ین ژاپن را تغییر میدهد. به نظر می رسد سطح ۱۴۵/۱۴۶ سطحی باشد که بانک مرکزی ژاپن در حال حاضر مشتاق دفاع از آن است، با توجه به اینکه بررسی نرخ هفته گذشته در حدود سطوح مشابه اتفاق افتاد.
دیدگاه شما