نوشتاري جهت آشنايي بيشتر با مسائل اقتصادي ايران و جهان
اقتصاد ما
آموزش قدم به قدم سرمایه گذاری در بورس(قسمت یازدهم)
حق تقدم سهام به چه كساني تعلق گرفته و تا چه زماني اجازه معامله بر روي حق تقدم شركتها وجود دارد؟
آموزش قدم به قدم سرمایه گذاری در بورس(قسمت دهم)
تحليل تكنيكال بر اين فرض كه قيمتها روند دارند شكل گرفته است. خطوط روند در روش تكنيكال ابزار مهمي براي شناسايي(identification) و اثبات(confirmation) يك روند هستند. يك خط روند خط راستي است كه دوياچند نقطه روي نمودار قيمت را به هم وصل ميكند و سپس بسوي روزهاي آينده نيز امتداد داده ميشود تا يك خط حمايت يا مقاومت را تشكيل دهد. خيلي از اصولي كه درباره حمايت و مقاومت وجود دارد درباره خطوط روند نيز قابل كاربرد است.
آموزش قدم به قدم سرمایه گذاری در بورس(قسمت نهم)
بخشهاي قبل ديديم كه چگونه با تغيير در رفتار و انتظارات سهامداران، حمايت(support) و مقاومت(resistance) بوجود مي آيد كه نتيجه اين حمايت يا مقاومت در صفهاي خريد يا فروش قابل مشاهده است. اينگونه تغييرات معمولا بر پايه اخبار استوار بوده و عموما ناگهاني بوجود مي آيد.
آموزش قدم به قدم سرمایه گذاری در بورس(قسمت هشتم)
هيچ چيز اسرار آميزي در مورد حمايت و مقاومت وجود ندارد اين همان قاعده عرضه و تقاضاي قديمي است، اصول اقتصاد خرد را به ياد بياوريد: خطوط عرضه يا تقاضا نشان ميدهند كه عرضه يا تقاضا در يك قيمت مشخص چقدر خواهد بود.
آموزش قدم به قدم سرمایه گذاری در بورس(قسمت هفتم)
فرض كنيد كه قيمت سهام حاصل نبرد تن به تن بين خريداران و فروشندگان باشد. خريداران به دنبال بالا كشيدن قيمت و فروشندگان به دنبال پايين كشيدن قيمت هستند. سمت و سوي جابجايي قيمت نشان ميدهد كه كدام گروه برنده نبرد بوده است.
آموزش قدم به قدم سرمایه گذاری در بورس(قسمت ششم)
در افزايش سرمايههايي كه از محل اندوخته ميباشند، شركت با تاييد سهامداران تمام يا قسمتي از سود حاصله به واسطه فعاليت يك يا چند دوره مالي را به جاي تقسيم نقدي در بين سهامداران به افزايش سرمايه شركت اختصاص ميدهد. در اين حالت سهامداران وجهي را بابت افزايش سرمايه به شركت پرداخت نمينمايد و سهام جايزه را از شركت دريافت مينمايند.
در افزايش سرمايههايي كه از محل آورده نقدي صورت ميگيرد، شركت يا اندوخته اي براي صرف به منظور افزايش سرمايه ندارد و يا سهامداران راي به اندوختن منابع به منظور افزايش سرمايه نداده اند. در اين صورت روال معمول بدين گونه ميباشد كه سهامداران شركت در زمان افزايش سرمايه به ازاي هر سهم جديد 1000 ريال به شركت پرداخت مينمايند و سهام جديد يا حق تقدم به آنها تعلق ميگيرد.
آموزش قدم به قدم سرمایه گذاری در بورس(قسمت پنجم)
در بورس اوراق بهادار معمولاً توصيه مي سهام زیانده چه سهامی است؟ شود سرمايه گذاري بصورت بلند مدت برنامه ريزي شود. مطمئناً اولين سئوالي كه مطرح مي شود اين است كه در شرايط فعلي و در بورس ايران سرمايه گذاري كوتاه مدت سود بيشتري دارد و بالعكس سرمايه گذاري بلندمدت علاوه بر اينكه سود قابل قبولي ندارد در مقاطعي كاهش ارزش سرمايه را به همراه دارد. توجه داشته باشيد كه سرمايه گذاري بلند مدت اصولي دارد كه به آنها اشاره مي كنيم :
آموزش قدم به قدم سرمایه گذاری در بورس(قسمت چهارم)
يكي از مهمترين معيارهاي ارزيابي عملكرد سرمايهگذاري در بورس و حتي سرمايهگذاريهاي غير مالي، شاخصهاي بورس و به خصوص شاخص كل تلقي ميگردد. در حال حاضر غالب سرمايهگذاران نهادي و انفرادي در بورس اوراق بهادار تهران، حركت و جهت بازار را به صورت دورهاي با اين معيار اندازهگيري ميكنند. هر چند بورس اوراق بهادار تهران شاخصهاي متعددي را به صورت روزانه محاسبه و منتشر مينمايد اما توجه اصلي استفادهكنندگان به شاخص كل است.
با توجه به تجاربي كه از كجفهميهاي سرمايهگذاران غيرحرفهاي نسبت به شناخت و تحليل اين شاخص وجود دارد، مقاله حاضر به منظور درك آسان شاخص كل ابتدا به تعريف و تبيين شاخصهاي بازار سرمايه، بررسي توصيفي- تحليلي شاخص كل در سال 1382 و خصوصيات قابل توجه اين شاخص ميپردازد. در پايان نيز نتيجهگيري بحث ارائه گرديده است.
آموزش قدم به قدم سرمایه گذاری در بورس(قسمت سوم)
يكي از شرايط پذيرش سهام شركت ها در بورس آن است كه صورت سهامي عام باشند. هرفردي با خريد يك يا چند سهم از سهام يك شركت سهامي، داراي حقوقي ميشود كه امكان نقض آن وجود ندارد. حقوق ناشي از مالكيت سهم متعدد است و در موارد مختلف قانون تجارت به آنها اشاره شده است. به طور كلي اين حقوق به دو دسته: حقوق مالي و غير مالي تقسيم مي شود.
حقوق مالي ناشي از مالكيت سهام بر چند نوع است، حق سهيم شدن درسود، حق تقدم در خريد سهام جديد و حق سهيم شدن در دارايي شركت. البته برخي حقوق مالي متفرقه نيز وجود دارند كه از جمله آنها حق مخالفت با افزايش تعهدات بدون رضايت سهامدار است.
آموزش قدم به قدم سرمایه گذاری در بورس(قسمت دوم)
P/E يا نسبت قيمت به سود يكي از افزارهاي قديمي و عموماً پر استفاده به منظور ارزش گذاري سهام است. هر چند محاسبه P/E بسيار ساده است اما تفسير آن عملاً دشوار مي نمايد. در شرايط معيني اين نسبت بسيار گويا و در زمان هاي ديگر كاملاً بي معنا جلوه مي كند. از اين رو، غالباً سرمايه گذاران اين اصطلاح را نادرست به كار مي گيرند و در تصميماتشان بيش از حد لازم به آن وزن مي دهند.
در بخش هاي بعدي اين مقاله ابتدا به تشريح و تبيين P/E مي پردازيم، سپس چگونگي استفاده از اين نسبت را در تجزيه و تحليل سهام بازگو مي كنيم، و سرانجام به شرايطي مي پردازيم كه نبايد از اين نسبت استفاده شود.
آموزش قدم به قدم سرمایه گذاری در بورس(قسمت اول)
در بورس اوراق بهادار تهران معاملات به دو صورت گروهي و انفرادي توسط كارگزاران صورت مي گيرد.
افراد براي خريد سهام به كارگزاري مراجعه نموده و پس از انجام مراحل اداري در ليست خريداران سهام يك شركت قرار مي گيرند و كارگزار مي تواند خريد سهام براي افراد را به دو صورت انفرادي و گروهي انجام دهد.
توضيح: انجام يك معامله نياز به دو طرف معامله يعني خريدار و فروشنده سهام دارد و در سامانه رايانه اي بورس خريدار و فروشنده با يك كد معاملاتي و بر اساس مشخصات شناسنامه اي افراد تعريف و شناسايي مي گردند.
نحوه محاسبه شاخص و نحوه محاسبه قيمت پاياني
1- نحوه محاسبه قيمت پاياني
محاسبه قيمت پاياني هر نماد براي اعمال در محاسبات شاخص و درصورتي که نماد مذکور در آن روز معامله داشته باشد، به شرح زير است:
اگر حجم معامله شده از حجم مبنا کمتر باشد :
Price = Closing price + (Traded volume)/ (Base Volume) *(VWAP - Closing Price)
در اين فرمول داريم :
بحران مالی جهانی و سودآوری شرکت های پذیرفته شده در بورس
بحران مالی پس از عبور از بازارهای مالی، به بخش واقعی اقتصاد سرایت کرده است و با تحت الشعاع قرار دادن اشتغال و تقاضا در کشورهای درگیر بحران، بروز رکود همراه با بیکاری گسترده، رشد منفی درآمد و کاهش تقاضا را در اقتصاد جهانی را به دنبال داشته است. پیش بینی می شود پیامدهای بحران از طریق تاثیرگذاری بر فضای کسب و کار، محدود کردن منابع مالی در اختیار، به بازار سرمایه و به طور مشخص به بورس اوراق بهادار تهران کشیده شود و با متضرر کردن سهامداران، بر توسعه بازار سرمایه و اجرای سیاست های کلی اصل ۴۴، سودآوری شرکت های پذیرفته شده در بورس و همچنین جذابیت بازار سرمایه اثر بگذارد. در ادامه به بررسی اثرات بحران و پیامدهای آن بر سودآوری شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران می پردازیم.
اصول ساده و کاربردی فعالیت در بازار سهام
در این نوشتار به بررسی چند اصل ساده ولی کاربردی به منظور فعالیت و حضور پرسود در بازار می پردازم. امیدوارم که این اصول جهت سرمایه گذاری شما در بازار سهام مفید باشد.
1- فروش سهام زیانده و نگهداری سهام سودده
معمولا سرمایهگذاران سهامی را که افزایش قیمت پیدا میکنند میفروشند ولی سهامی که با کاهش قیمت مواجه شدهاند را به امید بالا رفتن قیمت نگهداری میکنند.
اگر سرمایهگذار زمان صحیح برای فروش سهامی که با کاهش قیمت مواجه شدهاند را تشخیص ندهد ممکن است که سهام پس از مدتی کاملا بیارزش شود. البته نگهداری سهام ارزشمند و فروش سهام کمارزش از نظر تئوریک ایده جالبی است ولی در عمل مشکل است.
اگر سیاست شما برای سبد سهام فروش .
بورس و تاریخچه آن
تاريخچه بورس ايران اعطاي معافيت هاي مالياتي شرکت ها و موئسسه هاي پذيرفته شده در بورس در ايجاد انگيزه براي عرضه سهام آنها نقش مهمي داشته است . طي 11 سال فعاليت بورس تا پيش از انقلاب اسلامي در ايران تعداد شرکت ها و بانک ها و شرکت هاي بيمه پذيرفته شده از6 بنگاه اقتصادي با 2/6 ميليارد ريال سرمايه در سال 1346 به 105 بنگاه با بيش از 230 ميليارد ريال در سال 57 افزايش يافت .همچنين ارزش مبادلات در بورس از 15 ميليون ريال در سال 1346 به بيش از 150 ميليارد ريال سرمايه در سال 1357 افزايش يافت.در سال هاي پس از انقلاب اسلامي و تا پيش از نخستين برنامه پنج ساله توسعه اقتصادي ، دگرگوني هاي چشميگيري در اقتصاد ملي ديد آمد که بورس اوراق بهادار تهران را نيز در بر گرفت. نخستين رويداد ، تصويب لايحه قانون اداره امور بانک ها در تاريخ 17 خرداد 1358 توسط شوراي انقلاب بود که به موجب آن بانک هاي تجاري و تخصصي کشور در چارچوب 9 بانک شامل 6 بانک تجاري و 3 بانک تخصصي ادغام و ملي شدند.
رابطه بين نسبت هاي سودآوري و بازار بورس تهران
بازار سرمایه در ایران یک بازار ناشناخته است. در این بازار روزانه هزاران سرمایه گذار پول خود را به امید دستیابی به ثروت بیشتر سرمایه گذاری می نمایند. در این میان برخی به هدف خود دست می یابند و برخی دیگر سرمایه خود را از دست می دهند. شناخت بازار بورس اوراق بهادار تهران از جنبه ها و زوایای مختلف می تواند ضمن پیش بینی بهتر آینده این بازار و تغییرات آن ریسک سرمایه گذاری ها را کاهش و یا بازده بیشتری را بدست آورد. بازده سهام یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب بهترین سرمایه گذاری است. یکی از ابعاد شناخت این بازار. شناخت نوع فعالیت واحدهای اقتصادی است. شرکت هایی که در بورس تهران مشغول فعالیت می باشند. با دو نوع بازار در ارتباط هستند. این بازارها عبارتند از : بازار کالا و بازار مالی. هر چند بازار کالا به دو بازار محصول و بازار عوامل تولید و بازار مالی نیز به دو بازار سرمایه و بازار پولی تقسیم می گردد. ارزیابی عملکرد مدیر رابطه مستقیمی با عملکرد شرکت در بازار محصول دارد. در بازار محصول. سودآوری شرکت تابعی از چرخه عمر محصول. چرخه عمر صنعت. نوع فعالیت و غیره دارد. هر گروه از استفاده کنندگان صورت های مالی از دیدگاه خودشان موفقیت یک فعالیت را در بورس بررسی می کنند. یکی از معیارهای ارزیابی موفقیت یک صنعت و یا فعالیت نسبت های مالی می باشد. در بازار بورس اوراق بهادار تهران در پایان سال ۸۱ بیش از ۳۲۰ شرکت وجود داشته که در ۷۰ نوع فعالیت مختلف طبقه بندی گردیده اند. این تحقیق به بررسی رابطه بین بازده سهام و نسبت های سودآوری در فعالیت های مختلف می پردازد. تحقیق در یک دوره زمانی دو ساله ۱۳۷۹ و ۱۳۸۰ و با استفاده از روش رگرسیون و تکنیک OLS انجام شده است. میانگین متغیرهای مستقل و تابع شامل نسبت های سودآوری و بازده سهام در دوره مزبور محاسبه و رابطه بین آنان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد که برخی نسبت ها نظیر بازده دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام ارتباط معنی داری با بازده سهام دارند. در نقطه مقابل معیارهایی نظر رشد سود. رشد فروش معیار مناسبی برای پیش بینی بازده سهام نمی باشند. همچنین تغییرات برخی از متغیرها نظیر بازده حقوق صاحبان سهام و بازده دارایی ها به تنهایی تغییرات بازده سهام را به خوبی پیش بینی می نمایند.
بورس اوراق بهادار
بورس اوراق بهادار یکی از نهادهای بازار سرمایه است . بازار سرمایه اولا ازآن جهت که "بازار" است یعنی با توجه به وجود عده ای از متقاضیان سرمایه که نیازهای واحدی دارند وقادربه پرداختن بهای آن هستند، ثانیا ازجهت "سرمایه" یعنی نقدینگی یا قدرت خرید لازم برای ایجاد ، تاسیس یا راه اندازی یک واحد اقتصادی، باید مورد توجه قرار گیرد.
مرتضی امینی
نوشتاري جهت آشنايي بيشتر با مسائل اقتصادي ايران و جهان
۵۶ شرکت بورسی زیانده هستند
بر اساس آمار در حالی که رشد اسمی سود شرکتها در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال قبل بیش از ۱۳۳ درصد بوده است، در شش ماهه و نه ماهه ۱۴۰۰ رشد اسمی سود نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۱۰۸ و ۶۴ درصد بوده است.
به گزارش بازار، بر اساس آمار در حالی که رشد اسمی سود شرکتها در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال قبل بیش از ۱۳۳ درصد بوده است، در شش ماهه و نه ماهه ۱۴۰۰ رشد اسمی سود نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۱۰۸ و ۶۴ درصد بوده است.
این روند نشان میدهد که اثر جهشهای قیمتی بر سود اسمی که در سال ۱۳۹۹ نمایان شده و در نیمه اول سال ۱۴۰۰ نیز ادامه داشته، در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ با فروکش کردن نوسانات ارزی کمتر شده است.
روند سودسازی شرکتهای بورسی را میتوان از طریق تعداد شرکتهای زیانده نیز دنبال کرد.
بر اساس آمارهای عملکرد شرکتهای بورسی، درحالیکه در سال ماه ۱۳۹۹ از ۲۶۷ شرکت تنها ۳۴ شرکت زیانده بودهاند، در ۶ماهه و ۹ماهه امسال تعداد شرکتهای زیانده به ترتیب به ۸ و ۱۰ شرکت بیشتر از تعداد شرکتهای زیانده سال گذشته در مدت مشابه بوده است.
براساس این آمارها، بررسی وضعیت سودآوری ۹ ماهه ۴۵۹ شرکت نشان سهام زیانده چه سهامی است؟ میدهد که در این مدت سود تجمیعی این شرکتها نسبت به سال گذشته ۶۴ درصد رشد داشته است؛ در حالی که تعداد شرکتهای زیانده نیز به ۵۶ شرکت رسیده که ۱۰ شرکت بیشتر از مدت مشابه سال قبل است.
با سهام زیان ده خود چه کنیم؟
با سهام زیان ده خود چه کنیم؟
مقدمه
در قسمت های گذشته در مورد توقف نماد یا سهام صحبت کردیم و انواع آن را نام بردیم اما در مورد سهام یا نماد زیان ده صحبت نکردیم و قصد داریم به سوال” با سهام زیان ده خود چه کنیم؟” پاسخ بدهیم. زمانی که سهامداران یا سرمایه گذاران تصمیم به خرید یک سهام یا نماد می کنند باید فاکتورهاو عوامل متفاوتی را در نظر داشته باشند تا ضرر نکنند و بهترین سهام یا نماد را انتخاب کنند تا سود بیشتری کسب کنند. اما زمانی پیش می آید که سهام تبدیل به یک سهام زیان ده میشود و فرد باید سریعا تصمیم بگیرد که با سهام زیان ده خود چه کند تا در بازار بورس ضرر نکند؟ در واقع بازار بورس از سرمایهگذاران حرفهای و تازهوارد تشکیل شده است که هرکدام رفتارها و عکسالعملهای متفاوتی در قبال خرید و فروش یک سهم یا نگهداری از آن بروز میدهند مثل: خرید عجولانه، فروش دیرهنگام و نگهداری سهام زیانده. سهامداران و سرمایه گذاران باید یک برنامه (پلن) برای سهام خود داشته باشند که اگر زمانی با سهام زیان ده مواجه شدند طبق برنامه (پلن) مشخص شده حرکت کنند. البته برای افراد تازه وارد سبدگردانی را بیشتر توصیه می کنیم.
سهام زیان ده چه سهامی است؟
برای توضیح اینکه با سهام زیان ده خود چه کنیم؟ باید به تعریف و چیستی سهام زیان ده برسیم که اصلا، سهام زیان ده چه سهامی است؟ به سهام یا نماد شرکت هایی که سود کمتر و زیان بیشتری دارند یا به عبارتی مقدار سود آن ها منفی است سهام زیان ده می گویند. با بررسی و محاسبه EPS میتوانید از وضعیت دارایی شرکت ها متوجه سود یا زیان ده بودن سهام شان بشوید.
برنامه ریزی معاملاتی و داشتن پلن معاملاتی
با سهام زیان ده خود چه کنیم؟
خب، قبل از خرید یک سهام یا نماد باید تجزیه و تحلیل و بررسی هایی را انجام داد که میتوانید از تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی کمک بگیرید. اما نکته ای که تا به الان به شما گفته نشده است این است که قبل از ورود به معامله باید یک پلن و استراتژی معاملاتی داشته باشید و برای خود تعیین کنید که مستلزم رعایت و دنبال کردن مراحلی است که گفته می شود.
- شاخص بازار را بررسی کنید و سعی کنید که متوجه بشوید بازار خوب است یا بد؟
- مدت زمان نگهداری سهام را مشخص کنید
- شرایط خروج از سهام را تعیین کنید
- هدف گذاری کنید (بدین منظور که حد سود و حد ضرر را مشخص کنید)
- به حد سود خود که رسیدید از بازار خارج شوید. (طمع نکنید)
- بررسی حمایت ها و مقاومت ها
- قیمت شروع و پایان هر روز
آیا باید سهام شرکت های زیانده را خریداری کرد؟
با سهام زیان ده خود چه کنیم؟
زمانی که سود آوری شرکتی منفی باشد، مخرج کسر (EPS) منفی شده و همین باعث می شود که نسبت P/E منفی بشود. اما یک سری از عوامل روانی و روانشناختی هستند که باعث میشود سهامدار یا سرمایه گذار در فروش سهام زیان ده خود دیر اقدام کند که در ادامه بررسی می کنیم. هر سرمایه گذار یا سهامدار می تواند اقدام به خرید سهام زیان ده در بورس کند و حتما نباید به دنیال یک دلیل منطقی برای خرید سهام باشد. بار ها پیش می آید که شما با هدف کسب سود سهام یا نماد یک شرکت را در بورس خریداری می کنید و بعد از مدتی سهام آن شرکت تبدیل به سهام زیان ده می شود و منفی میشود ولی شما به یک سری علت های مختلف اقدام به فروش سهام نمی کنید و تصمیم به نگهداری سهام زیان ده می کیند که این خود باتلاق زیان است و به عبارتی شما بیشتر و بیشتر وارد باتلاق زیان می شوید. ترس، خوشبینی مفرط، غرور و لجبازی، تعصب بیجا، همه و همه میتواند در این موضوع دخیل باشند و موجبات یک ضرر سنگین را فراهم آورد. سعی کنید بر عقل و احساسات خود غلبه داشته باشید.
کدام سهم را میخرید: زیان چند هزار میلیارد تومانی یا شرکتی که سودده است؟
این گزارش نیز در ادامه زنجیره گزارشهای پیشین است که در آن بدون دخیل کردن نظرات «دنیای بورس» تنها به روایتهای بازاری میپردازیم. هر معاملهگری که بر اساس روایتهای قبلی مطرحشده به خرید و فروش سهام پرداخته بود احتمالا سود خوبی را از این محل کسب کرده است. در شرایط کنونی یکی از روایتهای دیگر را مطرح میکنیم که چندان هم عیان نیست ولی در نهایت به این نتیجه میرسیم که سرمایهگذار علاقه بیشتری به سهام شرکتی با زیان چند هزار میلیارد تومانی دارد تا سهام شرکتی که سودساز است. این موضوع تازگی ندارد اما بهانههای جالبی را برای توجیه وضعیت کنونی مطرح میکنند.
دنیای بورس: اگر بخواهیم نظرات کارشناسی خود را در وصف کنونی بازار دخیل کنیم هر چقدر هم نقدینگی قدرتمند باشد اما باید به تجربههای تلخی که نقدینگی پرشتاب به سمت بورس آمد و بیحاصل (بیحاصل از آن جهت که میتوانست وضعیت خوبی را برای سهام ایجاد کند) مسیر خروج را در پیش گرفت اشاره کنیم تا معاملهگران جنبه احتیاط را رعایت کنند. البته بگوییم وقتی ارزش معاملات به 6800 میلیارد تومان رسیده، انتظار برای اصلاح شدید تنها در صورتی وجود دارد که رخداد عجیبی مانند ترور سردار سپهبد سلیمانی روی دهد. وگرنه احتمالا میتوان به نقدشوندگی سهام تا حدود زیادی مطمئن بود حال گرچه تمامی آلارمها از عدم ارزندگی سهام روشن شده است و ما به مخاطبان خود شدیدا توصیه میکنیم که هر استراتژی در پیش گرفتهاید و حتی اگر استراتژی ندارید(و اتفاقا به همین واسطه در لیست برندههای بازار هستید) نیمنگاهی را همچنان به آلارمهای فعالشده داشته باشید.
اما روایت بازاری از خرید سهام زیانده
این روایت چندان تازه نیست و چندین و چند سال است که رواج بیشتری را در بورس تهران پیدا کرده است. تا قبل از این برای مثال موضوع ورشکستگی یک شرکت بعضا دستمایه بازی معاملهگران میشد و فارغ از نتیجه آن موجسواری جذابی را برای ریسکپذیران در برداشت. علت اینکه در ماههای گذشته از یک سهم زیانده استقبال میکردند نیز انتظار برای افزایش سرمایه از تجدید ارزریابی داراییها است. نیاز به نام بردن نیست و اگر حتی چند ماه است به بورس وارد شدهاید میدانید که سهام بسیاری از شرکتهای پیشتاز کنونی زیانهای به مراتب سنگینی دارند و بهانهای مانند افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی مسیر داغ برای این نمادها را رقم زده است.
اما موضوع ما پرداختن به تجدید ارزیابی داراییها نیست زیرا در گزارشهای پیشین به دلایل خود و نظرات کارشناسی در خصوص اینکه افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی داراییها تنها بهانهای برای معاملهگران است اشاره کردیم. از طرفی «دنیای بورس» نیز با همین بهانهها به برخی از سهام که توانایی رشد محسوس قیمتی را داشتند مانند «خگستر» و «خودرو» در ماههای گذشته اشاره شده بود بر این اساس در حجم اینچنینی نقدینگی میان ارزندگی سهام و رشد سهام با قدرت پول و بهانههای موجود باید تفاوت قائل شد.
در اینجا نکته جالبی که در بازار شنیدهایم و برای ما نیز عجیب و در عین حال جالب بود این استدلال است: سهامی که به زیان رسیده است در بدترین وضعیت خود قرار دارد در نتیجه بنا نیست وضعیت بدتری را برای آن متصور باشیم تا به دنبال آن اثر منفی بر روند قیمت سهام داشته باشد. در چنین شرایطی وقتیکه قدرت پول آنچنان بالا است که تنها نقطههای داغ (با بهانههای کافی) را نشانه میگیرد چه محلی بهتر از سهام شرکتهای زیانده.
در این میان، مثال جالب توجه از وضعیت اخیر واکنش سهام به گزارشهای پاییز را نیز بیان میکنند. برخی از معاملهگران نسبت به خرید سهام پالایشی یا روانکار که پس از انتشار عملکرد پاییز نزول قیمت را تجربه کردهاند شاکی هستند و حسرت این را دارند که چرا همان سهام خودرویی را نخریدیم ما که میدانستیم گزارش پاییز خودرویی بر روند سهام این شرکتها هیچ اثری ندارد و سهام این شرکتها نیز به هر دلیلی بنا است داغ بماند تا زمانیکه گزارش توجیهی افزایش سرمایه روی «کدال» قرار گیرد. به این ترتیب این معاملهگران عنوان میکنند با سهام شرکتی که چند هزار میلیارد تومان زیان را در صورتهای مالی خود دارد بمانیم بهتر از دغدغه و استرسهای بنیادی است. در مثال دیگری به افت قیمت مس در بازار جهانی به دنبال شایع شدن ویروس کرونا در چین اشاره میکنند و میگویند: «همه کارشناسان از عملکرد پاییز و دی ملیمس ابراز خرسندی میکردند ولی یک اتفاق در بازار جهانی رخ داد و این در حالی است که نمادهای دیگر بدون توجه به هیچ موضوعی رشد کردند. بعضی بازار پایه را یک گزینه خوب برای سرمایهگذاری مطرح میکنند تنها به همین دلیل که قرار نیست اتفاقی بیفتد پول هست و سهم میخرد و بنا نیست خبری منتشر شود و روند صعودی سهم را خراب کند و مشاهده شد حتی احتمال جنگ نیز همه بازار را تحت تاثیر داد و پس از فروکش شوک، در ادامه مشاهده کردیم که اتفاقا بازار پایه رشد به مراتب بیشتری نسبت به سایر سهام تجربه کرد.
این روایتها تا چه زمانی پایدار میماند؟
آنچه در بالا گفتهشده روایتهای ترسناک از نظرات معاملهگران سهام است که رویه ماههای گذشته نیز تا حدودی اعتبار این موارد را تایید کرده است و احتمالا در کوتاهمدت این رویه ادامه پیدا کند و نمیتوان از این موضوع غافل ماند. اینکه چرا و چگونه بازار سهام کشورمان به اینجا رسید و چرا معاملهگران چنین روایتی را در شرایط کنونی معتبر میدانند موضوع گزارش دیگری است. اما تنها یک نکته را در پایان از نگاه «دنیای بورس» بگوییم که فعلا پول افسار بازار را در دست گرفته ما نیز اطلاعاتی از حجم این نقدینگی خروشان نداریم که بخواهیم پیشبینی دقیقی داشته باشیم ولی باید توجه داشت اگر فرض کنیم این فضا بنا است تا مدت زمان زیادی پایدار بماند از خوشبینی مازاد حکایت دارد.
آنچه باید درباره سهام شرکت ها بدانید
برای این که در یک شرکت یا کارخانه مالکیت داشته باشید، میتوانید سهام آن را خریداری نمایید. در واقع سهام، کوچکترین واحد برای مالکیت شما در این شرکتها میباشد. هرچه تعداد سهام شما بیشتر باشد، میزان مالکیت شما بیشتر است. سهام مطابق ماده 24 اصلاحی قانون تجارت، به شکل زیر تعریف میشود.
« سهم بخشی از سرمایه یک شرکت سهامی میباشد که دلالت بر میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب سهم دارد. اوراق مرتبط با سهم، قابلیت مبادله و معامله دارند. »
هر سهامدار به نسبت سهم خود، در شرکت حقوق و منافعی دارد. او با توجه به حق خود میتواند در مجمع عمومی رأی دهد و در صورتی که شرکت منحل شود، از داراییهای شرکت، نفع ببرد. در ادامه با انواع تقسیمبندی سهام آشنا خواهیم شد.
تقسیم بندی انواع سهام با توجه به شکل آن
به طور کلی از نظر اشکال مختلف، سهام به دو دسته با نام و بی نام تقسیم بندی میشود.
سهام با نام
بیشتر سهمها از این شکل میباشند. در ورقه مربوط به سهام با نام، مشخصات صاحب سهام درج و در دفاتر سهام شرکتها ثبت میشود. بنابراین، صاحب سهم مشخص است. سهام عرضه شده و یا مبادله شده در بورس نیز از این شکل سهام میباشد. دلیل استفاده از سهام با نام در بورس، از این جهت است که شرکت سهامی ترجیح میدهد تا شرکای خود را بشناسد. در زمانهای قدیم سهام شرکتها به صورت بی نام بود. پس از جنگ جهانی اول در اروپا، کشورهای دشمن با خرید سهام شرکتهای مهم در کشورهای مخالفشان، قصد اختلال در کارها و یا جاسوسی را داشتند. پس از این مسائل، سهام شرکتها به شکل با نام عرضه شدند.
سهام بینام
در این نوع از سهام، نام دارنده سهم درج نمیشود. تمامی حقوق صاحب سهم، به دلیل داشتن سهم است سهام زیانده چه سهامی است؟ که در قالب ورقه سهام است. برای معامله این ورقه، تنها قبض آن را میتوان انتقال داد. اگر بخواهیم در یک جمله بیان کنیم، سهام بینام، نوعی سند میباشد که وجه حمل دارد. دارنده این سند نیز، تنها مالک آن است. به آسانی مبادله میشود و نقدینگی بالایی دارد. اگر کسی نسبت به این برگه ادعایی به جهت تصرف نا به حق داشته باشد، چارهای به جز اثبات در دادگاه ندارد.
تقسیم بندی انواع سهام با توجه به موارد حقوقی سهم
از نظر موارد حقوقی، سهم به سه دسته ممتاز، عادی و انتفاعی تقسیم بندی میشود:
سهام ممتاز
به طور معمول، این نوع از سهم حق رأی ندارد. امتیاز این نوع سهم از آن جهت است که در پرداخت سود، نسبت به سهامدارن عادی اولویت داده میشود. یعنی حتی با وجود زیان ده بودن شرکت نیز، سود سهام ممتاز باید پیش از سود سهام عادی پرداخت شود. این سود، درصدی ثابت از مبلغ اسمی است که البته مقدار آن از پیش تعیین شده است و در اختیار مجمع هم نیست.
سهام عادی
بخش عمدهای از سهام انتشار یافته شرکت عادی میباشد. صاحبان سهام عادی، در مجامع عمومی حق رأی دارند. آنها سود تقسیم شده شرکت را نیز دریافت میکنند. این افراد مالکین اصلی شرکت هستند. سود این نوع از سهام، تضمین شده نیست. با کسب سود شرکت، صاحبان سهام عادی نیز، سود میبرند. هر سهامدار سهام عادی به ازای هر سهم، یک حق رأی دارد. او با توجه به حق خودش میتواند در کنترل یا اداره شرکت، دخالت کند.
سهام انتفاعی
شرکت به دلایلی این سهم را به منظور منفعت به سهامدار واگذار میکند. صاحب سهام انتفاعی، در شرکت مالکیتی ندارد. او تنها از سود سهم، نفع میبرد. حتی صاحب سهم نمیتواند در زمان تصفیه شرکت نیز، ارزش اسمی آن را دریافت نماید. بیشترین مورد استفاده از این نوع سهام، به جهت استهلاک سرمایه شرکت است.
تقسیم بندی انواع سهام با توجه به ماهیت آورده
سرمایه یک شرکت از مجموع آوردههای نقدی (یا پولی) و غیرنقدی (در قالب ساختمان، تجهیزات، ماشین آلات، اتومبیل، لوازم اداری، مواد اولیه و مواردی از این دست) شرکای شرکت تامین میشود.
سهام نقدی
افرادی که به خصوص در زمان تاسیس یک شرکت، پول و یا آورده نقدی به شرکت میآورند، مستحق دریافت سهامی به نام سهام نقدی میشوند. در بیشتر حالتها یا ارزش کامل این سهام به صورت نقدی پرداخت میشود و یا این که بخشی از آن که عمده سهام است، به صورت نقدی داده شده است و قسمتی دیگر نیز، به صورت تضمین و تعهد به این افراد، داده میشود.
سهام غیرنقدی
اشخاصی نیز وجود دارند که به خصوص در زمان تاسیس شرکت، آوردههایی غیرنقدی به شرکت میدهند. کارشناس رسمی وزارت دادگستری مسئولیت بررسی و ارزش گذاری آورده غیرنقدی را دارد. گزارش این بررسی نیز، به مجمع عمومی موسس تحویل داده میشود. ممکن است تا این آورده در مجمع تصویب نشود. بنابراین، مهلتی به مدیون داده میشود تا در یک فرصت یک ماهه نسبت به تامین این کسری که مربوط به ارزش آورده غیر نقدی است، کاری انجام دهد. شخص مدیون متعهد است تا دینش را به طوری نقدی ادا کند. در صورتی که او نتواند کاری در این قبال، انجام دهد، تعهدش مبنی بر خرید سهام غیرنقدی، باطل میشود و شرکت فرد دیگری را که از میان پذیرهنویسان شرکت میباشد، جایگزین این شخص میکند.
انواع سهام با توجه به تقسیمبندیهای دیگر
میتوانیم از جهات و تقسیمبندیهای دیگری نیز اشکالی از سهم داشته باشیم. در ادامه با تقسیم بندیهای دیگری از اشکال سهام آشنا میشویم.
سهام موسس
موسسین شرکت در زمان تاسیس شرکت سهامی، خدماتی ارائه میدهند. به سهامی که پس از تصویب مجمع عمومی و در ازای خدمات موسسین داده میشود، سهام موسس میگویند. سهامدارن این نوع سهام، نسبت به اداره امور شرکت، هیچ گونه حقی ندارند بلکه تنها بخشی از منافع شرکت در قالب سود سهام به ایشان تعلق میگیرد. در زمان تصفیه شرکت نیز، علاوه بر سرمایه باقی مانده از بخشی از دارایی شرکت، بهرهمند خواهند شد.
سهام مدیریتی
دارنده این سهم میزان قابل توجهی از سهام شرکت را در اختیار دارد. وی طبق اساسنامه شرکت، مختار است تا دست کم یک نفر را به عنوان عضو هیئت مدیره شرکت، منصوب کند. این سهم موجب میشود تا حقوقی مربوط به سهامداران اصلی شرکت حاصل شود. سهامداران مدیریتی مالک میزان زیادی از سهام شرکت هستند. پس این حق را دارند که با حضور در هیئت مدیره در تصمیمگیریهای شرکت، دخالت کنند.
سهام جایزه
همان طوری که در مقاله مربوط به سهام جایزه نیز گفته شد، این نوع سهام پس از افزایش سرمایه شرکت به سهامدار اعطا میشود. این افزایش سرمایه از محل سود انباشته پرداخت میگردد. میتوانیم بگوییم که شرکت در عوض پرداخت سود نقدی، این سهام را پرداخت میکند. دقت داشته باشید که معمولا پس از منتشر شدن سهام جایزه، متناسب با تعداد انتشار، قیمت سهام نیز در بورس، کم میشود. به دلیل اصلاح ساختار مالی و همچنین، معافیت مالیاتی ناشی از تبدیل اندوختهها به حساب سرمایه، پس از مدتی قیمت سهم، افزایش پیدا میکند. بنابراین، افزایش تعداد سهام سبب میشود تا سهامدارن سود کسب کنند.
نتیجه گیری
در این مقاله درباره سهام شرکتهای بورسی توضیحی دادیم و سپس به تقسیم بندی انواع سهم پرداختیم. این تقسیم بندیها با توجه به شکل، موارد حقوقی، ماهیت آورده و دسته بندیهای دیگر، انجام میشود. برای خواندن مطالب بیشتر میتوانید از مقالات موجود در سایت در ارتباط با سهام جایزه، سود انباشته، شرکتهای سهامی، مجمع عمومی و موارد دیگر، که در سایت موجود است، استفاده کنید. همچنین، به شما پیشنهاد میکنیم تا جهت داشتن دیدی باز در خرید سهام، از آموزشهای مرتبط با تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی که در سایت استاد علیرضا محرابی ارائه میشود، بهرهمند شوید.
دیدگاه شما