بازگشت سرمایه (ROI)

نرخ بازده سرمایه

بیت کوین در برابر طلا و سهام؛ کدام یک نرخ بازگشت سرمایه بیشتری دارند؟

صدها سال است که طلا به‌عنوان دارایی ذخیره‌ای شماره یک جهان مطرح می‌شود، در حالی که بیت کوین تنها یک دهه است که پا به دنیای مالی نهاده‌است. از زمان اوج‌گیری بیت کوین اما همواره یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها این بوده که از بین بیت کوین، طلا یا حتی سهام کدامیک برای سرمایه‌گذاری بهتر است و کدام یک نرخ بازگشت سرمایه بیشتری دارند.

اجازه دهید مقایسه‌ای بین قیمت کل طلاهای جهان و بیت کوین های استخراج شده داشته‌باشیم تا به تفاوت عجیبی برسیم!

بیت کوین در زمان نگارش این مقاله (مرداد ۱۴۰۰) ارزش بازاری 821 میلیارد دلاری دارد که حدود 7 درصد از ارزش بازار طلاست که امروزه بیش از 11 تریلیون دلار ارزش دارد.

اما دلیل این تفاوت فاحش چیست؟

بیت کوین تنها 21 میلیون واحد دارد ولی طلا تا جایی که در معادن وجود داشته‌باشد، قابل‌استخراج است.

اما سؤال اصلی این است. کدام‌یک از دارایی‌های بیت کوین، طلا یا سهام نرخ بازگشت سرمایه بیشتری دارند؟

بر اساس داده‌های اخیر بازارهای مالی، نرخ بازگشت سرمایه ده‌ساله بیت کوین به 457703 درصد رسیده‌است. بیت کوین در مقایسه با دارایی‌های سنتی چون طلا، نقره و سهام، دارایی جوان و در حال رشدی است اما همچنان نرخ بازگشت سرمایه آن از این دارایی‌ها بالاتر است.

در این مقاله از «اکس نوین» به بررسی نرخ بازگشت سرمایه بیت کوین، طلا و سهام خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید!

مطالبی که در این مقاله خواهید خواند:

نرخ بازگشت سرمایه (ROI) چیست؟

همان‌طور که از نام آن مشخص است، نرخ بازگشت سرمایه یا ROI ، سود حاصل از هر سرمایه‌گذاری یا کسب‌وکار است. این شاخص به‌صورت درصدی محاسبه شده و می‌توان از آن برای مقایسه سوددهی دارایی‌های مختلف و تحلیل سرمایه‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های بعدی در کسب‌وکار استفاده کرد. به زبان ساده‌تر، ROI میزان سود یا زیان را در مقایسه با سرمایه‌گذاری اولیه اندازه‌گیری می‌کند.

نرخ بازگشت سرمایه چگونه محاسبه می‌شود؟

طریقه محاسبه نرخ بازگشت سرمایه بسیار ساده است و کافی است هزینه اولیه سرمایه‌گذاری را از ارزش فعلی آن کم کنید و آن را بر هزینه اولیه سرمایه‌گذاری تقسیم کنید.

اجازه دهید مثالی بزنیم:

تصور کنید سال گذشته با قیمت ده هزار دلار، یک واحد بیت کوین خریده و در آوریل امسال و با رسیدن قیمت به اوج 64 هزار دلاری آن را فروخته‌اید. نرخ بازگشت سرمایه شما به شکل زیر محاسبه می‌شود:

درصورتی‌که محاسبات فوق را انجام دهید، درنهایت به عدد 5.4 می‌رسید!

درصورتی‌که آن را در 100 ضرب کنید، عدد 54 به دست می‌آید که نرخ بازگشت سرمایه‌گذاری شماست.

چرا بیت کوین نسبت به طلا نرخ بازگشت سرمایه بیشتری دارد؟

در مقایسه با طلایی که بیش از 50 سال است در بازارهای مختلف ازجمله بورس کالای شیکاگو معامله می‌شود، سابقه معاملاتی بیت کوین تنها ده سال قدمت دارد. این واقعیت بیت کوین را به یک دارایی آماتور پر نوسان تبدیل می‌کند که علی‌رغم ماهیت نوسانی آن، گاهی بیش‌ازحد سودآور است.

نرخ بازگشت سرمایه ده‌ساله طلا، حدود صفر درصد است. این فلز زردرنگ به نظر می‌رسد که دیگر یک فرصت عالی برای سرمایه‌گذاری نباشد چرا که دلارهایی که ده سال پیش در این فلز سرمایه‌گذاری شده‌اند، هم اکنون به دلیل تورم قدرت خرید بسیار کمتری دارند.

اما آیا این امر باعث می‌شود تا طلا به گزینه نامناسب برای سرمایه‌گذاری تبدیل شود؟

بیایید تصور کنیم که قدمت طلا همچون بیت کوین به ده سال می‌رسید و هر دو دارایی جوان بودند. به نمودار زیر نگاهی بیندازید.

همانطور که مشاهده می‌کنید، نرخ بازگشت سرمایه طلا در ابتدای فعالیت خود در بازارهای مالی از 2000 درصد فراتر رفته‌است. جالب است بدانید این دارایی در آن زمان به دلیل ناپختگی و تازگی آن یکی از پر نوسان‌ترین دارایی‌ها محسوب می‌شد.

بیت کوین نیز به همین شکل است. در حال حاضر به دلیل ناپختگی، تازگی، محدود بودن عرضه و ویژگی‌های فاندامنتال جذاب این ارز دیجیتال شاهد عملکرد فوق‌العاده آن در بازار هستیم.

بازار بورس در برابر بیت کوین

بازار سهام رقیب اصلی بیت کوین محسوب می‌شود چرا که همچنان در میان سرمایه‌گذاران خصوصی و سازمانی محبوبیت بیشتری دارد. بر اساس داده‌های TradingView، شاخص S&P500 در طول ده سال گذشته رشدی 272 درصدی را داشته و به‌طور متوسط، به افرادی که از سال 2011 در این شاخص سرمایه‌گذاری کرده بودند 27 درصد سود سالیانه رسانده‌است.

کارشناسان مالی به دلیل نوسانات بالای بیت کوین و پر ریسک بودن آن این ارز را به‌عنوان یک فرصت سرمایه‌گذاری به دیگران پیشنهاد نمی‌کنند. با این حال بر اساس آخرین اخبار، حجم زیادی از سرمایه‌های سازمانی به سمت بازار پادشاه ارزهای دیجیتال سرریز شده‌است. چنین تمایلاتی بدون شک باعث می‌شود تا بیت کوین در طولانی‌مدت به یک دارایی بالغ و کم نوسان تبدیل شود و شاید در آینده‌ای نه‌چندان دور جایگاه طلا را از آن خود کند.

بیت کوین در برابر طلا: سرمایه‌گذاری در کدام یک بهتر است؟

آیا بیت کوین جایگزین طلا خواهد شد؟

رائول پال، مدیر سابق صندوق سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس، معتقد است قیمت طلا در سه تا پنج سال آینده سه تا پنج بار افزایش خواهد یافت. با این حال وی پیش‌بینی کرده که بیت کوین در همین بازه زمانی به یک‌میلیون دلار برسد.

در حالی که به دلیل تفکرات سنتی و شرایط ناامنی ژئوپلتیک و اقتصادی شاهد سرازیر شدن وجوه سرمایه‌گذاران به دارایی‌هایی چون طلا و نقره هستیم، عرضه محدود 21 میلیونی بیت کوین آن را به مخزن ارزشی پایدار تبدیل می‌کند. به همین دلیل است که بسیاری از سرمایه‌گذاران از بیت کوین با نام طلای دیجیتال یاد می‌کنند.

اریک دیموث (Eric Demuth) مدیرعامل شرکت Bitpanda در مصاحبه‌ای با ایندیپندنت در رابطه با بیت کوین گفت:

هم اکنون شاهد آن هستیم که بیت کوین به عنوان بخشی از استراتژی تخصیص توصیه‌شده برای سرمایه‌گذاران سازمانی و بانک‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد. این نشان می‌دهد که این دارایی چقدر در دنیای سرمایه‌گذاری اهمیت دارد. در حال حاضر شاهد افزایش چشم‌گیر سرمایه‌گذاران خرد هستیم که روزانه به بازار وارد می‌شوند. بیت کوین در مسیر تبدیل شدن به طلا در قرن 21 است.

طلا یا بیت کوین: شباهت‌ها و تفاوت‌ها

برای رسیدن به درک بهتر انتخاب بین بیت کوین یا طلا بهتر است به مقایسه شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو دارایی پرطرفدار بپردازیم:

نادر بودن

طلا و بیت کوین هر دو در گروه دارایی‌های نادر و کمیاب جای دارند. همان‌طور که گفتیم بیت کوین عرضه مشخصی دارد و به 21 میلیون واحد محدود است و بر اساس تخمین‌ها، تمامی واحدهای آن تا 2140 استخراج خواهند شد. در سمت دیگر، مشخص نیست چه مقدار طلا در جهان موجود است اما به هرحال روزی به پایان خواهد رسید.

شفافیت و امنیت

طلا دارای سیستم معاملاتی امن است که در دنیای تکنولوژی امروز به بازارهای آنلاین نیز قدم گذاشته‌است. جعل طلا یا فروش طلای تقلبی نیز بسیار سخت است. در مقابل، بیت کوین نیز به دلیل الگوریتم‌های پیچیده و ماهیت غیرمتمرکز آن غیرقابل جعل است. اما بایستی زیرساخت‌ها برای اطمینان از امنیت این دارایی افزایش یابد. بگذارید توضیح دهیم:

صرافی مستقر در ژاپن Mt.Gox که یکی از اصلی‌ترین صرافی‌ها برای نگهداری بیت کوین بود، اما در سال 2014 هک شد و پس از آن 850 هزار واحد بیت کوین که 750 هزار واحد آن متعلق به مشتریان بود ناپدید شد. البته در سال جاری بخشی از سرمایه ازدست‌رفته مشتریان به آنها بازپرداخت شد.

ارزش ذاتی

با توجه به اینکه استفاده طلا از زمان‌های بسیار دور در اقلام لوکسی چون جواهرات و یا وسایل تخصصی دندانپزشکی، لوازم الکترونیکی و … معمول بوده، تقاضا برای آن ادامه دارد.

از سوی دیگر، بیت کوین آگاهی از فناوری بلاک چین را برای همگان به ارمغان آورده و ثابت کرده که چیزی بیشتر از یک سرمایه‌گذاری معمولی است. علاوه بر آن، با آرمان تمرکززدایی خود در طول این سال‌ها در تلاش بوده تا حتی‌الامکان دست واسطه‌هایی چون بانک‌ها را از دنیای مالی کوتاه کند.

با بیت کوین افراد قادر خواهند بود تا با پرداخت اندکی کارمزد در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سراسر جهان پول ارسال کنند. در حالی که ارسال طلا به سایر نقاط جهان علاوه بر زمان زیاد، بسیار هزینه‌بر خواهد بود.

نوسانات

نکته دیگری که بایستی مدنظر قرار داد؛ نوسانات این دو دارایی است. در حالی که تریدرها عاشق نوسانات هستند سرمایه‌گذاران از آنها متنفرند. همان‌طور که گفتیم، بیت کوین در مراحل اولیه بلوغ خود قرار دارد و به همین دلیل نوسانات بالایی دارد که ممکن است به سود بسیار زیادی منجر شود. در طرف دیگر، نوسانات طلا به دلیل بلوغ آن و حضور طولانی‌مدت آن در بازارها بسیار کم است.

با این حال با مقایسه نرخ بازگشت سرمایه ده‌ساله بیت کوین و طلا متوجه خواهیم شد که حتی در بازه زمانی‌های کوتاه‌مدت نیز بیت کوین بسیار بهتر از طلا عمل کرده‌است.

جمع‌بندی؛ نرخ بالای بازگشت سرمایه بیت کوین

آمار و ارقام، همگی نشان از برتری بیت کوین در مقابل طلا دارند. ارز دیجیتالی که به دست ساتوشی ناکاموتو خلق شد و در این سال‌ها سرمایه‌گذاران بزرگ بسیاری را به خود جلب کرده‌است. نرخ بازگشت سرمایه بالای بیت کوین در مقابل دارایی‌های سنتی چون طلا و سهام باعث شده تا هر سرمایه‌گذاری به فکر خرید این ارز دیجیتال بیفتد.

یکی از توصیه‌های اصلی سرمایه‌گذاران مشهور، تنوع سبد سرمایه‌گذاری است. شما می‌توانید بخشی از سرمایه خودتان را به طلا یا سهام و بخشی دیگر را به بیت کوین اختصاص دهید. درصورتی‌که بیت کوین حتی بخشی از روند چشم‌گیر ده سال اخیر خود را مجدداً به نمایش بگذارد، سود زیادی در انتظار شما خواهد بود.

سؤالات متداول

نرخ بازگشت سرمایه یا ROI سود حاصل از هر سرمایه‌گذاری یا کسب‌وکار است.

بر اساس داده‌های اخیر مربوط به بازارهای مالی، نرخ بازگشت سرمایه ده‌ساله بیت کوین به 457703 درصد رسیده، درحالی‌که نرخ بازگشت سرمایه دو کلاس دارایی دیگر به‌مراتب پایین‌تر از این عدد است.

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه

یکی از شاخص‌‌های مربوط به محاسبه سود یک سرمایه‌گذاری در امور مالی «نرخ بازگشت سرمایه» (Return on Investment) است که آن را با ROI نشان می‌دهند. در حقیقت نرخ بازگشت سرمایه، محاسبه‌گر نسبت درآمد به سرمایه‌ای است که در یک کسب و کار صرف کرده‌اید. هر چه این نسبت بزرگتر باشد، توانایی سود دهی آن کسب و کار بیشتر است. به این ترتیب در بین کسب و کار‌هایی که سرمایه‌گذاری در آن‌‌ها به شما پیشنهاد می‌شود، می‌توانید پرسودترین را انتخاب کنید.

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه

نرخ بازگشت سرمایه در کنار شاخص‌‌های دیگر «جریان‌‌های نقدی» (Cash Flow) مانند «نرخ بازگشت داخلی» (Internal Rate of Return) یا IRR همچنین «ارزش خالص فعلی» (Net Present Value) که با NPV نشان داده می‌شود، شاخص‌‌های مهمی در سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند. در بیشتر مواقع این شاخص‌‌ها را به صورت درصدی یا نسبی بیان می‌کند. در مقاله‌ی حاضر در تلاش برای بررسی نحوه‌ی محاسبه نرخ بازگشت سرمایه می‌باشیم، پیشنهاد می‌کنم برای مطالعه بیشتر بر چیستی نرخ بازده سرمایه و مزایا و معایب و اهداف به مقاله‌ی بازده‌ی سرمایه گذاری مراجعه بفرمایید.

نحوه محاسبه نرخ بازگشت سرمایه:

• NRI یا سود خالص دریافتی (Net Return on Investment)
• CI یا مبلغ سرمایه‌گذاری (Cost of Investment)

در این صورت نرخ بازگشت سرمایه (ROI) به صورت زیر محاسبه خواهد شد.

نکات مهم:

• اگر بخواهید شاخص ROI را به صورت درصدی نمایش دهید، کافی است که نتیجه را در ۱۰۰ ضرب کنید.

• ممکن است به جای سود خالص دریافتی، تفاضل مبلغ سرمایه‌گذاری اولیه (Initial Value of Investment) و کل دریافتی حاصل از سرمایه‌گذاری (Final Value of Investment) به کار گرفته شود. در این صورت نحوه محاسبه ROI به صورت زیر خواهد بود.

• البته توجه دارید که نتیجه محاسبه ROI در هر دو حالت یکسان خواهد بود و فقط پیش‌نیاز‌های محاسبه آن تغییر کرده است.

محاسبه نرخ سالانه بازگشت سرمایه

در محاسبه «نرخ سالانه بازگشت سرمایه» (Annualized ROI)، طول دوره‌ای که شما به سود مورد انتظارتان می‌رسید نیز به کار می‌رود و این امر برتری این شاخص را نسبت به نرخ بازگشت سرمایه (ROI) نشان می‌دهد. به منظور محاسبه نرخ سالانه بازگشت سرمایه، به شیوه زیر عمل می‌شود.

نرخ سالانه بازگشت سرمایه =[(1+ROI)1n−1]×100

تعداد دوره‌‌های سرمایه‌گذاری است. همانطور که می‌بینید، نرخ سالانه بازگشت سرمایه به نوعی میانگین هندسی نرخ بازگشت سرمایه است.

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه نامتوازن با تابع IRR

زمانی که یک طرح سرمایه‌گذاری را ارزیابی می‌کنید، به این موضوع توجه داشته باشید که ممکن است دریافتی‌‌های شما در طول دوره سرمایه‌گذاری رخ دهد. از طرفی میزان درآمد‌های شما از این طرح سرمایه‌گذاری ممکن است در سال‌‌های نخست کم و در سال‌‌های انتهایی زیاد شوند.

در این صورت لازم است بدانید نرخ بازگشت سرمایه چگونه محاسبه می‌شود؟

به طور کلی زمانی که بازگشت سرمایه نامتوازن باشد، محاسبه نرخ بازگشت سرمایه به شکل پیچیده‌ای محاسبه خواهد شد، که به آن نرخ بازگشت داخلی (Internal Rate of Return) یا IRR می‌گویند. در IRR، در هر دوره، میزان پرداخت‌‌های سود ناشی از سرمایه‌گذاری با یکدیگر تفاوت دارد ولی دوره‌‌های بازپرداخت یکسان است. به این معنی که پرداخت‌‌ها همیشه سالانه یا مثلا شش ماهه صورت می‌گیرند. برای درک بهتر همراه مثالی توضیح می‌دهیم.

در نظر داشته باشید که در یک طرح سرمایه‌گذاری، سرمایه اولیه 100000 ریال در نظر گرفته شده است. در نتیجه می‌توان دوره مربوط به سرمایه‌گذاری را در سال صفر، ۱۰۰ هزار ریال محسوب کرد.

در پایان سال اول درآمد شما از این سرمایه‌گذاری 25000 ریال است. به همین ترتیب در سال‌‌های بعدی به ترتیب 30000، 35000، 20000 و 15000 ریال دریافتی خواهید داشت. مجموع این دریافت‌‌ها برابر با 125000 ریال خواهد بود.

حال با توجه به طول دوره‌‌های ثابت بازپرداخت، تابع IRR، نرخ بازگشت سرمایه را سالانه 8٫64 درصد محاسبه کرده است.

فرمول صریحی برای محاسبه IRR وجود ندارد و معمولا به روش‌‌های عددی و به کمک محاسبات تکراری، نرخ بازگشت داخلی بدست می‌آید. در این مثال هم ما از تابع IRR بازگشت سرمایه (ROI) در اکسل به منظور انجام محاسبات کمک گرفته‌ایم.

همانطور که مشاهده می‌کنید، سود شما در کل برابر با ۲۵ هزار ریال است که اگر در بین ۵ سال تقسیم کنیم حدود سالی ۵۰۰۰ ریال خواهد بود. در نتیجه براساس میانگین حسابی، متوسط نرخ سالانه بازگشت سرمایه چیزی حدود 5٫0 درصد می‌شود که با 8٫64 درصد تفاوت زیادی دارد. علت این امر، تخصیص تفاوت مبلغ پرداختی در طول دوره بازگشت سرمایه است.

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه نامتوازن با تابع IRR

زمانی که یک طرح سرمایه‌گذاری را ارزیابی می‌کنید، به این موضوع توجه داشته باشید که ممکن است دریافتی‌‌های شما در طول دوره سرمایه‌گذاری رخ دهد. از طرفی میزان درآمد‌های شما از این طرح سرمایه‌گذاری ممکن است در سال‌‌های نخست کم بازگشت سرمایه (ROI) و در سال‌‌های انتهایی زیاد شوند. در این صورت نرخ بازگشت سرمایه چگونه محاسبه می‌شوند؟

زمانی که بازگشت سرمایه نامتوازن باشد، محاسبه نرخ بازگشت سرمایه به شکل پیچیده‌ای محاسبه خواهد شد که به آن نرخ بازگشت داخلی (Internal Rate of Return) یا IRR می‌گویند. در IRR، در هر دوره، میزان پرداخت‌‌های سود ناشی از سرمایه‌گذاری با یکدیگر تفاوت دارد ولی دوره‌‌های بازپرداخت یکسان است. به این معنی که پرداخت‌‌ها همیشه سالانه یا مثلا شش ماهه صورت می‌گیرند.

به طور مثال، در یک طرح سرمایه‌گذاری، سرمایه اولیه 100000 ریال در نظر گرفته شده است. در نتیجه می‌توان دوره مربوط به سرمایه‌گذاری را در سال صفر، 100 هزار ریال محسوب کرد.

در پایان سال اول درآمد شما از این سرمایه‌گذاری 25000 ریال است. به همین ترتیب در سال‌‌های بعدی به ترتیب 30000، 35000، 20000 و 15000 ریال دریافتی خواهید داشت. مجموع این دریافت‌‌ها برابر با 125000 ریال خواهد بود. با توجه به طول دوره‌‌های ثابت بازپرداخت، تابع IRR، نرخ بازگشت سرمایه را سالانه 8٫64 درصد محاسبه کرده است.

نکته مهم:

فرمول صریحی برای محاسبه IRR وجود ندارد و معمولا به روش‌‌های عددی و به کمک محاسبات تکراری، نرخ بازگشت داخلی بدست می‌آید. در این مثال هم ما از تابع IRR در اکسل به منظور انجام محاسبات کمک گرفته‌ایم. همانطور که مشاهده می‌کنید، سود شما در کل برابر با ۲۵ هزار ریال است که اگر در بین ۵ سال تقسیم کنیم حدود سالی ۵۰۰۰ ریال خواهد بود. در نتیجه براساس میانگین حسابی، متوسط نرخ سالانه بازگشت سرمایه چیزی حدود 5٫0 درصد می‌شود که با 8٫64 درصد تفاوت زیادی دارد. علت این امر، تخصیص تفاوت مبلغ پرداختی در طول دوره بازگشت سرمایه است.

ROI چه کاربردی دارد؟

بعد از اینکه فهمیدیم نرخ بازگشت سرمایه چیست و با چه فرمولی محاسبه می‌شود، حالا زمان آن رسیده که ببینیم ROI چه کاربردی دارد و کجا می‌توانیم از آن استفاده کنیم. شاید به راحتی بتوان کاربرد نرخ بازگشت سرمایه در سازمان و تدوین استراتژی‌‌های بازاریابی را حدس زد.

یکی از اصلی‌ترین کاربرد‌های ROI زمانی است که شما می‌خواهید ببینید در ازای سرمایه‌گذاری انجام شده چه خروجی‌ای گرفته‌اید و سود به دست آمده چقدر بوده است. به عنوان مثال نرخ بازگشت ۴۰ درصد خیلی بهتر از نرخ بازگشت ۲۰ درصد است و نشان می‌دهد عملکرد خوبی داشتید و سود خوبی هم نصیب‌تان شده است.

یکی دیگر از کاربرد‌های ROI مربوط به زمانی است که می‌خواهید محصول جدیدی را روانه بازار کنید. بنابراین می‌خواهید بسنجید محصول جدید تا چه‌اندازه برای‌تان سودآور خواهد بود. اینجاست که بعد از عرضه محصول می‌توانید به کمک ROI میزان سوددهی را ارزیابی کنید. حتی اگر امکان محاسبه ROI در برخی از بازار‌ها وجود نداشته باشد، می‌توانید با شبیه‌سازی گروهی از مشتریان هدف خود، نرخ بازگشت سرمایه را به صورتی تقریبی به‌دست آورید.

خلاصه و جمع‌بندی

نرخ بازگشت سرمایه (ROI) یک شیوه ساده و آسان برای اندازه‌گیری میزان سودآوری یک سرمایه‌گذاری است. هر چند این شاخص ساده به نظر می‌رسد ولی می‌توان آن را برای بیشتر مواردی که مربوط ب سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه هستند به کار برد. به همین دلیل، محاسبه نرخ بازگشت سرمایه برای سرمایه‌گذار‌ها و صاحبان سرمایه امری مهم محسوب می‌شود.

همچنین به منظور تصمیم‌سازی برای انتخاب صندوق‌‌های سرمایه‌گذاری و محاسبه درصد سود آن‌‌ها، استفاده از ROI مبنای مناسب و کارایی خواهد بود. همانطور که دیدید، نرخ بازگشت سرمایه، دارای معایبی نیز هست که از جمله می‌توان به عدم دخالت زمان بازگشت سرمایه در آن اشاره کرد. به این ترتیب شاید نرخ سالانه بازگشت سرمایه بتواند جایگزینی مناسب برای شاخص مورد بحث محسوب شود.

هر چند محاسبه نرخ بازگشت سرمایه یا همان ROI ساده‌ است، ولی نرم‌افزار‌های مالی و عمومی (مانند اکسل) برای چنین شاخص‌هایی، توابع بخصوصی دارند که باز هم محاسبات را ساده‌تر کرده و به کاربران اجازه تصمیم‌گیری سریع و دقیق را می‌دهند.

نگارش: ساناز یوسفی

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله نرخ بهره موثر با تابع EFFECT را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.

نرخ بازگشت سرمایه چیست و اهمیت آن

در این مقاله از رایانیتا می خواهیم به اینکه نرخ بازگشت سرمایه چیست و اهمیت آن بپردازیم. برای هر کسب و کاری اندازه گیری احتمال به دست آوردن بازده از سرمایه گذاری بسیار مهم است. این نرخ ازگشت سرمایه، معروف به ROI، شاخص کلیدی عملکرد (KPI) است. که توسط کسب و کارها برای تعیین سودآوری هزینه استفاده می شود. با استفاده از نرخ بازگشت سرمایه می توان سود یا زیان حاصل از یک سرمایه بازگشت سرمایه (ROI) گذاری را بدست آورد. با ما در ادامه مقاله نرخ بازگشت سرمایه چیست و اهمیت آن همراه باشید. تا بیشتر این مورد را بررسی کنیم.

بازگشت سرمایه (ROI) چیست؟

بازگشت سرمایه (ROI) معیار عملکردی برای ارزیابی کارایی یا سودآوری یک سرمایه گذاری است. یا مقایسه کارایی تعدادی از سرمایه گذاری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. ROI سعی می بازگشت سرمایه (ROI) کند به طور مستقیم، میزان بازده یک سرمایه گذاری خاص را نسبت به هزینه سرمایه گذاری اندازه گیری کند.

در واقع بازگشت سرمایه (ROI) معیاری مالی است که به طور گسترده برای اندازه گیری احتمال به دست آوردن بازده از سرمایه گذاری استفاده می شود. این یک نسبت است که سود یا زیان حاصل از یک سرمایه گذاری را نسبت به هزینه آن مقایسه می کند. در ارزیابی بازده بالقوه حاصل از یک سرمایه گذاری مستقل به همان اندازه مفید است که در مقایسه بازده حاصل از چندین سرمایه گذاری نیز مفید است.

برای محاسبه ROI، سود یا بازده یک سرمایه گذاری به هزینه سرمایه گذاری تقسیم می شود. نتیجه به صورت درصد یا نسبت بیان می شود. در زیر چند نکته کلیدی در مورد بازگشت سرمایه را داریم:

• بازده سرمایه گذاری (ROI) یک معیار سودآوری مشهور است. برای ارزیابی میزان عملکرد یک سرمایه گذاری استفاده می شود.
• ROI به صورت درصد بیان می شود. با تقسیم سود خالص یا زیان سرمایه گذاری بر هزینه اولیه یا هزینه قبلی آن محاسبه می شود.
• از ROI می توان برای مقایسه سیب به سیب و رتبه بندی سرمایه گذاری در پروژه ها یا دارایی های مختلف استفاده کرد.
• ROI دوره نگهداری یا گذر زمان را در نظر نمی گیرد. بنابراین می تواند هزینه های فرصت سرمایه گذاری در جای دیگر را از دست بدهد.

نحوه محاسبه بازده سرمایه گذاری (ROI)

در نگاه اول ، محاسبه بازگشت سرمایه نسبتا آسان است. به سادگی سود حاصل از سرمایه گذاری خود را بر هزینه سرمایه گذاری خود تقسیم کنید. پاسخ خود را به عنوان یک درصد یا نسبت بدست آورید. اگر یک عدد مثبت را محاسبه کنید. بازده سرمایه خود را بدست آورده اید. اگر منفی باشد، از طریق سرمایه گذاری خود ضرر کردید. به عنوان مثال ، بگذارید بگوییم شما یک شرکت متوسط ​​هستید که تصمیم دارد یک نرم افزار جدید برای افزایش سود خریداری کند.

فرمول بازگشت سرمایه (ROI) به شرح زیر است:

ROI = (هزینه سرمایه گذاری- ارزش فعلی سرمایه گذاری) / هزینه سرمایه گذاری

منظور از “ارزش فعلی سرمایه گذاری” درآمد حاصل از فروش سرمایه مورد نظر است. از آنجا که ROI به عنوان یک درصد اندازه گیری می شود. می توان آن را به راحتی با بازده حاصل از سایر سرمایه گذاری ها مقایسه کرد. به شما اجازه می دهد انواع مختلفی از سرمایه گذاری را در برابر یکی دیگر.

این یک فرمول کاملا ساده است که می تواند در هر بخش تجاری ، صرف نظر از منابع انسانی یا بازاریابی، اعمال شود. با این حال، تعیین ROI می تواند کمی پیچیده تر از یک معادله ریاضی ساده باشد. هنگام محاسبه بازگشت سرمایه، مهم است که فاکتورهای دیگری را که ممکن است کمتر آشکار باشند. مانند زمان ، هزینه ها و هزینه های پنهان و حتی عوامل عاطفی مانند استرس در نظر بگیرید. همه این موارد می تواند به میزان قابل توجهی روی ROI شما تاثیر بگذارد.

طراحی و ایجاد یک لندینگ پیج درجه یک و موثر که بتواند بهترین تبدیل را رائه دهد. آنچنان کار ساده و آسانی نیست. همچنین در ایجاد آن باید به نکات بسیار زیادی توجه کرد و آن ها را رعایت نمود. به همین دلیل پیشنهاد می کنیم جهت آشنایی بیشتر با این نکات مهم و کاربردی حتما یک سری به مقاله زیر بزنید.

نحوه استفاده از ROI

محاسبه ROI مزایای بی شماری به شما می دهد. اولین و بارزترین آن دانستن تاثیر سرمایه گذاری شما در تجارت شما است. اگر تشخیص دهید که در ازای پول هدر می دهید، جایگزین نیست که چیزی باید تغییر کند. انواع بسیاری از ROI می تواند به شما کمک کند تا تصمیمات مهم تجاری را بگیرید، از جمله:

• خرید یک ابزار جدید: افزودن ابزار، تجهیزات و محصولات جدید به تجارت شما می تواند گامی در مسیر درست باشد. اما باید آن ها را هوشمندانه خریداری کرد. محاسبه ROI در خرید تجهیزات به شما امکان می دهد اندازه ابزار جدید خود را ارزیابی کنید. در آینده برای انواع تجهیزات سرمایه گذاری کنید.
• استخدام کارمندان جدید: آیا کارمند جدید شما سودآوری کسب و کار شما را افزایش یا کاهش می دهد؟ پیگیری بازگشت سرمایه کارمندان به شما کمک می کند بهتر بفهمید چه افرادی را استخدام یا اخراج کنید.
• افزودن دپارتمان جدید: درست مانند استخدام کارمند جدید، افزودن دپارتمان جدید به کسب و کار شما اگر به افزایش سود کمک کند. می تواند اقدامی هوشمندانه باشد. شما نمی خواهید اینجا یک بازی حدس بزنید. برای تعیین سودآوری بخش های خود بازده سرمایه را محاسبه کنید و فرصت های گسترش را مشخص کنید.
• استراتژی های فروش: آیا یک استراتژی خاص به فروش منجر شده است؟ پیگیری انواع استراتژی های فروش به شما ایده می دهد که چگونه سودآوری را برای کسب و کار خود افزایش دهید.

تفسیر بازگشت سرمایه (ROI)

هنگام تفسیر محاسبات ROI ، مهم است که چند نکته را در ذهن داشته باشید.

1. ROI معمولا به صورت درصد بیان می شود. زیرا درک آن به صورت شهودی آسان تر است. در مقابل وقتی که با نسبت بیان می شود.
2. محاسبه بازگشت سرمایه شامل بازده خالص در محاسبه کننده است. زیرا بازده حاصل از یک سرمایه گذاری می تواند مثبت یا منفی باشد.

وقتی محاسبات ROI رقم مثبتی را نشان می دهد. به این معنی است که بازده خالص سیاه است. زیرا بازده کل بیش از کل هزینه است. متناوبا، هنگامی که محاسبات ROI رقمی منفی بدست می آید. به این معنی است که بازده خالص قرمز است. زیرا کل هزینه ها بیش از کل بازده است. به عبارت دیگر، این سرمایه گذاری ضرر دارد. سرانجام، برای محاسبه ROI با بالاترین درجه دقت، بازده کل و هزینه های کل باید در نظر گرفته شود. برای مقایسه سیب به سیب بین سرمایه گذاری های رقیب، ROI سالانه باید در نظر گرفته شود.

درک بازگشت سرمایه

ROI به دلیل تطبیق پذیری و سادگی یک معیار محبوب است. اساسا ، ROI می تواند به عنوان اندازه گیری اولیه سودآوری سرمایه گذاری مورد استفاده قرار گیرد. این می تواند ROI در یک سرمایه گذاری سهام، ROI شرکت برای گسترش کارخانه یا ROI تولید شده باشد.

این محاسبه به خودی خود بسیار پیچیده نیست و تفسیر آن برای دامنه وسیع کاربرد آن نسبتا آسان است. اگر ROI یک سرمایه گذاری مثبت باشد، احتمالا ارزش آن را دارد. اما اگر فرصت های دیگری با ROI بالاتر در دسترس باشد. این سیگنال ها می توانند به سرمایه گذاران کمک کنند بهترین گزینه ها را حذف یا انتخاب کنند. به همین ترتیب، سرمایه گذاران باید از بازگشت سرمایه (ROI) منفی که به معنی ضرر خالص است، اجتناب کنند.

به عنوان مثال ، فرض کنید سرمایه گذاری در سال 99 مقدار 10 میلیون تومان در شرکت X سرمایه گذاری کرده است. یک سال بعد سهام خود را به قیمت 12 میلیون تومان است. برای محاسبه بازده این سرمایه گذاری، سود خالص (12 میلیون – 10 میلیون = 2 میلیون) را بر هزینه سرمایه گذاری (10 میلیون) ، برای 2/100 ROI یا 20٪ تقسیم کنید.

با استفاده از این اطلاعات، می توان سرمایه گذاری در شرکت X را با هر پروژه دیگری مقایسه کرد.

فرض کنید همان فرد در سال 96 نیز 20 میلیون در شرکت Y سرمایه گذاری کرده. سهام آن را در سال 99 به مبلغ 28 میلیون فروخته است. ROI موجودی این فرد شرکت Y به میزان 8/200 یا 40 درصد است.

یکی از تاکتیک هایی که برای هر کسب و کاری می تواند مفید باشد. موجب موفقیت شود استراتژی ایونت مارکتینگ است. پیشنهاد می کنیم جهت آشنایی بیشتر با این استراتژی مقاله زیر را از دست ندهید. (;

محدودیت های بازگشت سرمایه

نمونه هایی مانند نمونه بالا برخی از محدودیت های استفاده از ROI را به ویژه هنگام مقایسه سرمایه گذاری ها نشان می دهد. در حالی که ROI سرمایه گذاری دوم دو برابر سرمایه گذاری اول بود. زمان بین خرید و فروش فرد نیز برای سرمایه گذاری اول یک سال اما برای سرمایه گذاری سه ساله بود.

این فرد می تواند ROI سرمایه گذاری چند ساله را بر این اساس تنظیم کند. از آنجا که کل بازگشت سرمایه 40٪ بود. برای بدست آوردن متوسط ​​ROI سالانه ، این فرد می توانست 40٪ را بر 3 تقسیم کند. مقدار 13.33٪ سالانه را بدست آورد. با این تعدیل، به نظر می رسد که اگرچه از سرمایه گذاری دوم سود بیشتری به دست آورد، اولین سرمایه گذاری در واقع انتخاب کارآمدتر بود.

ROI می تواند همراه با نرخ بازده (RoR) مورد استفاده قرار گیرد. که بازه زمانی پروژه را در نظر می گیرد. همچنین ممکن است از ارزش فعلی خالص (NPV) استفاده شود که به دلیل تورم، تفاوت در ارزش پول را در طول زمان نشان می دهد. به کاربرد NPV هنگام محاسبه RoR اغلب نرخ واقعی بازده گفته می شود.

نرخ بازگشت سرمایه(R.O.I)، چیست؟

نرخ بازگشت سرمایه(Return on Investment)، که به آر.او.آی(ROI)، مشهور است، یکی از شاخص‌های کلیدی عملکرد و معیارهایی است که میزان موفقیت یک کمپین تبلیغاتی را نشان می‌دهد. حتی بسیار از کارشناسان و متخصصان معتقدند زمان تدوین استراتژی‌های بازاریابی و تبلیغات به‌ویژه در حوزه دیجیتال مارکتینگ، باید نرخ بازگشت سرمایه را به عنوان معیار اصلی در نظر گرفت و استراتژی را براساس آن تدوین کرد.

به بیان ساده تر آر.او.آی(ROI)، بهترین تعریف برای نرخ بازگشت سرمایه، نسبت سود حاصله به میزان هزینه و سرمایه پرداخت شده است. البته سود به دست آمده ممکن است تنها جنبه مالی نداشته باشد و شامل موارد غیرمالی مانند برندسازی شود، ولی به صورت کلی منظور از محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، درآمد و سودآوری مالی کسب و کار است.

تبلیغات سرمایه‌گذاری است و نمی‌توان آن را از اولولیت‌های کاری خارج کرد، ولی بی‌تردید در دنیای امروز که هر هزینه‌ای باید حساب شده باشد و وقتی دست کسب و کارها به ویژه استارتاپ‌ها برای هزینه کردن باز نیست، طبیعی است که بخواهند سرمایه خود را به بهترین شکل هزینه کنند. بنابراین اینجاست که نرخ بازگشت سرمایه (ROI) اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند.

به کمک ROI نه‌تنها می‌توانیم ببینیم هزینه‌های تبلیغاتی صرف چه موضوعاتی شده و چگونه این هزینه‌ها باید خرج شود، بلکه می‌توانیم عملکرد تیم بازاریابی بازگشت سرمایه (ROI) را نیز بسنجیم و ببینیم تا چه اندازه توانسته‌اند بهینه عمل کنند.

همان طور که در تعریف بالا هم اشاره کردیم نرخ بازگشت سرمایه (ROI) به بیان ساده سود حاصله از سرمایه‌گذاری نسبت به کل هزینه پرداختی است. براین اساس می‌توانیم خیلی ساده فرمول محاسبه نرخ بازگشت سرمایه را به صورت زیر به دست آوریم:

نرخ بازگشت سرمایه = (کل هزینه – کل درآمد) / کل سرمایه گذاری

برای اینکه بتوانید نرخ بازگشت سرمایه (ROI) را براساس درصد حساب کنید، می‌توانیم نتیجه بالا را در 100 ضرب کنیم.

نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟ | نحوه محاسبه و کاربردهای ROI

همان طور که میدانید تصمیم گیری به اطلاعات مشخصی نیاز دارد و بدون این اطلاعات نمی توان تصمیمات درست و منطقی را اتخاذ نمود. البته در کنار جمع آوری و ارائه اطلاعات به تصمیم گیرنده، تشخیص نوع اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری نیز بسیار مهم است. اما نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟ در بحث حسابداری و اطلاعات مالی می‌توان این‌گونه بیان کرد که از جمله اهداف حسابداری مالی کمک به افراد برای پیش بینی بازده سرمایه گذاری است. در ادامه با نرخ بازده سرمایه گذاری بیشتر آشنا می‌شویم.

نرخ بازده سرمایه

مفهوم نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟

به کمک اطلاعات، تصمیم گیری انجام می‌شود. در کنار این اطلاعات هر فرد با توجه به ساختار ذهنی خود و چارچوب مشخص شده بر اساس آن تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کند. همین اختلاف در ساختارهای ذهنی، باعث شده است عدم شناخت از طبیعت و ماهیت فرآیند تصمیم گیری به صورت یکی از مشکلات عمده در توسعه استاندارهای حسابداری مطرح شود. در زمینه‌های مالی نرخ بازده سرمایه گذاری یکی از معیارهای مهم در تصمیم گیری است.

بنابراین می‌توان بررسی نرخ بازدهی را یکی از روش‌های جمع آوری اطلاعات دانست. بازده را چشم پوشی از منافع فعلی به امید دستیابی به منافع بیشتر در آینده تعریف می کنند. بازده در سرمایه گذاری، همان نیروی محرکی است که در افراد برای سرمایه گذاری انگیزه ایجاد کرده و به نوعی پاداش برای سرمایه گذاران به شمار می‌رود.

نرخ بازده سرمایه گذاری نیز معیار و نرخی است که کارایی و اثربخش بودن سرمایه گذاری را محاسبه می‌کند. فرمول محاسبه بازده سرمایه گذاری خود تعریفی مناسب از این نرخ را ارائه می‌دهد. این فرمول مطابق زیر است:

نرخ بازده سرمایه گذاری برابر است با سود خالص تقسیم بر ارزش دارایی‌هایی که سرمایه گذاری شده اند. بنا به تعریف نرخ سرمایه گذاری می توان از این نرخ برای مقایسه بازدهی سرمایه گذاری های متعدد، تدوین و ارائه پروپوزال و طرح های تجاری بهره گرفت. به عنوان مثال فردی برای سرمایه گذاری در بازار سهام و مقایسه بازدهی شرکت‌های مد نظر می‌تواند از این نرخ برای تصمیم گیری استفاده نماید.

نرخ بازده سرمایه و معایب

مزایا و معایب نرخ بازدهی سرمایه گذاری

پیش از لیست کردن مزیت‌ها و معایبی که برای این نرخ برشمرده‌اند، ماهیت این نرخ را در قالب بیان مثالی ساده توضیح می‌دهیم. این‌گونه در نظر بگیرید که شما در سال 97 استارت آپ خود را با سرمایه اولیه 100 میلیون تومان تأسیس می‌کنید. در پایان سال و با محاسبه تمام هزینه‌ها و مخارج انجام شده مشخص می‌شود عایدی شرکت در این سال 180 میلیون تومان است که حدود 30 میلیون تومان هزینه های کسب و کار (مانند حقوق و دستمزد، بیمه، اجاره بها) و 150 میلیون تومان نیز سود حاصل بوده است.

حال بر اساس فرمول گفته شده در بالا، میزان نرخ بازده سرمایه گذاری 1.5 است که با ضرب کردن عدد حاصل در صد می‌توان نرخ بازدهی سرمایه را به صورت درصد نیز بیان نمود.

در مثال دیگر تصور کنید فردی در سال 98 یک میلیارد سرمایه خود را در شرکت مشخصی سرمایه گذاری می‌کند که در پایان سال سود خالص فرد یک میلیارد و 200 میلیون تومان می‌شود. با محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، برای این سرمایه گذاری ROI=1.2 می‌شود.

با توجه به اعداد و ارقام بالا متوجه می‌شویم برخلاف آنکه رقم سود حاصل از سرمایه گذاری مثال دوم بیشتر است اما با در نظر گرفتن نرخ بازده سرمایه گذاری و بازگشت سرمایه، سرمایه گذاری در مثال اول بازدهی سرمایه بالاتری دارد. حال با در نظر گرفتن این مثال‌ها بهتر می‌توان مزیت‌ها و معایب نرخ بازگش سرمایه را بیان نمود.

نرخ بازدهی سرمایه و مزایا

مزیت های نرخ بازده سرمایه

با توجه به کاربردی بودن این نرخ در محاسبات مالی می توان مزیت‌های متعددی را برای آن برشمرد که در زیر مهم ترین آنها لیست شده‌اند:

• درصدی بودن نرخ بازده سرمایه که امکان مقایسه کردن نرخ های مربوط به سرمایه گذاری های مختلف را فراهم می‌آورد.
• سادگی استفاده از این فرمول در محاسبه نرخ بازگشت سرمایه
• ساده بودن تحلیل و تفسیر نتایج حاصل از محاسبه فرمول نرخ بازدهی سرمایه که آن را به فرمولی با کاربرد فراوان تبدیل کرده است.

معایب نرخ بازده سرمایه

• تعریف نکردن زمان در فرمول نرخ بازده سرمایه

اگر به مثال‌های بالا دقت کنید، متوجه می‌شوید که سرمایه گذاری‌ها در دو سال مختلف انجام شده‌اند ولی در فرمول محاسبه نرخ بازگشت سرمایه هیچ اشاره‌ای به سال و مدت زمان سرمایه گذاری نشده است. به عبارت دیگر نمی‌توان در نرخ بازده سرمایه گذاری تعیین کرد که سود حاصل به ازای چه مدت سرمایه گذاری است.

می‌توان پیشنهاد کرد برای مقایسه دو نرخ سرمایه از تقسیم کردن نرخ بر بازه زمانی مشخص، نرخ بازدهی سرمایه برای یک بازه زمانی مشخص را محاسبه و بر اساس این نرخ سرمایه گذاری‌های مختلف را مقایسه نمایید.

• چشم پوشی از تاثیر ابعاد کیفی سرمایه گذاری

ایراد دیگر مطرح بازگشت سرمایه (ROI) شده این است که در نرخ بازده سرمایه گذاری تنها ابعاد مالی مرتبط با سرمایه گذاری در نظر گرفته می‌شود، در حالیکه هر سرمایه گذاری ابعاد و جنبه‌های کیفی نیز به همراه دارد. به عنوان مثال گاهی مدیریت بخشی از سرمایه خود را به تغییر در ظاهر محیط شرکت و اهدائ هدایای مختلف به عنوان پاداش به کارکنان اختصاص می‌دهد. این نوع از سرمایه گذاری باعث تغییر در روحیه کارکنان و افزایش وفاداری آنها به شرکت و حتی بهبود کیفیت زندگی کاری کارکنان می‌شود که بر اساس فرمول نرخ بازده سرمایه نمی‌توان تاثیر این نوع از سرمایه گذاری‌ها را محاسبه نمود.

نرخ بازده سرمایه

هدف اصلی از سرمایه گذاری، رسیدن به بازده سرمایه گذاری بیشتر است. به همین دلیل ارزیابی بازده یک راه منطقی برای بررسی و مقایسه گزینه‌های مختلف سرمایه گذاری برای رسیدن به سود بالاتر است. بد نیست در انتهای مقاله نرخ بازده سرمایه گذاری به دو قسمت مختلف بازده سرمایه گذاری یعنی بازده کیفی و بازده کمی اشاره شود.

بازده کمی همان عایدی یا سودی است که به ازای دوره‌های زمانی مشخص به سرمایه گذار پرداخت می‌شود و نیز منفعت یا زیان سرمایه که به صورت افزایش یا کاهش قیمت دارایی‌ها بیان می‌شود. تمام مواردی که به اعتبار شرکت مانند سرقفلی، امتیازات اجتماعی و موارد مشابه دیگر بستگی دارد به عنوان بازده کیفی سرمایه در نظر گرفته می‌شوند.

از آنجا که مقیاس بازده از شاخص‌های مهم برای ارزیابی عملکرد مالی شرکت به شمار می‌رود، افزایش ثروت سهامداران هدف اصلی هر واحد تجاری در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین شرکت باید به گونه‌ای عمل کند که با رسیدن به بازده مناسب، ثروت سهامداران را افزایش دهد. به همین دلیل نرخ ROI یکی از شاخص‌های مهم در بازار سهام است که اطلاعات مالی شرکت‌ها را می‌توان با یکدیگر مقایسه و برای سرمایه گذاری بهتر تصمیم گیری نمود.