تاریخچه بورس کالا

پس از سنگ آهن و سایر محصولات معدنی که در هفته‌های گذشته در تابلوی معاملات بورس کالا قرار گرفتند، این بار روند اصلاح قیمتی و خروج از نظام قیمت گذاری به سیمان رسید و ۴ محصول سیمانی در بورس کالا پذیرش شد.

یک تاریخچه کوتاه

تولیدکنندگان و خریداران نهایی از بازارهای آتی استفاده می کنند

یک تاریخچه کوتاه

ژاپن اولین قرار داد صرافی تجاری آتی شناخته شده را در سال 1710 به عنوان راهی آسان برای تجارت برنج، تاسیس کرد. بیش از یک قرن بعد، در سال 1848، هیئت تجاری شیکاگو (CBOT) تشکیل شد و به اولین صرافی مبادله تجاری رسمی کالا در غرب مبدل شد. اولین قرارداد آتی مبادله شده در ایالات متحده، ذرت و به دنبال آن گندم و سویا بود. چند سال، بعد تجارت اولین قرارداد پیش فروش پنبه در نیویورک آغاز شد و قراردادهای دیگر، از جمله کاکائو، آب پرتقال، شکر، گاو و خوک، به دنبال آن شکل گرفتند. در دهه 1970، بورس کالای شیکاگو (CME) شروع به عرضه معاملات آتی در ارزهای خارجی کرد و بورس کالای نیویورک (NYMEX) نیز شروع به ارائه انواع قرار داد های آتی مالی، از جمله اوراق قرضه خزانه داری ایالات متحده و شاخص های آتی سهام کرد.

در اصل، بازارهای آتی برای اتصال تولید کنندگان واقعی و خریداران نهایی کالاهای خام طراحی شده بودند. بازارهای مرکزی دانه تاسیس شد و یک بازار مرکزی برای کشاورزان ایجاد شد تا کالاهای خود را بفروشند و آنها را برای فروش فوری و یا آتی ارائه دهند. این قراردادهای پیش فروش به محافظت از کشاورزان در برابر از دست رفتن محصولات و سود کمک کرد و ثبات قیمت و عرضه ی خارج از فصل را حفظ کرد.

بازار آتی جهانی امروز، بازاری الکترونیکی است که نه تنها برای کالاهای کشاورزی بلکه برای ارزها، فلزات، انرژی و آیتم های مالی مانند اوراق قرضه خزانه داری و شاخص آتی سهام نیز عمل می کند. در حالی که تولیدکنندگان و خریداران نهایی همچنان از بازارهای آتی استفاده می کنند، انواع سرمایه گذاران و تریدر ها به بازارهای کالا و بازارهای آتی مالی دسترسی پیدا می کنند و تلاش می کنند آن ها را سود آور کنند.

صرافی های معاملات آتی بسیاری در سراسر جهان وجود دارد، اما صرافی های ایالات متحده دارای بیشترین ترید های در طول روز هستند که به دلیل محبوبیت و نقدینگی T-note خزانه داری ایالات متحده، نفت خام، شاخص آتی سهام S & P 500 e-mini و قرار داد های طلا است.

تاریخچه بورس در ایران و جهان؛ بورس از کجا آمد؟

«بورس» یک کلمه فارسی نیست و احتمالا اولین باری هم که این کلمه را شنیدید، چنین حدسی می‌زدید. الان احتمالا دارید به دنبال معنی این لغت می‌گردید. برای اینکه بفهمیم معنی لغوی بورس چیست، باید کمی درباره تاریخچه آن بیشتر صحبت کنیم. شاید برایتان جالب باشد که بدانید داستان بازار بورس چیست و از کجا آمده است؟ به همین دلیل تصمیم‌ گرفتیم در این مقاله سری به تاریخچه بورس بزنیم. پس با مدرسه تحلیل همراه باشید.

بورس چیست؟

بورس (Bourse) یک کلمه‌ فرانسوی و به معنای «کیف پول» است. البته یک روایت دیگر هم درباره این کلمه وجود دارد. بعضی‌ها می‌گویند واژه بورس از نام خانوادگی یک تاجر پارچه به نام «رابرت واندر بورس» گرفته شده که در اوایل قرن سیزدهم میلادی در شهر بروژ بلژیک می‌زیسته و معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بلژیکی در مقابل خانه او گرد هم می‌آمدند و به دادوستد کالا، پول و اوراق بهادار می‌پرداختند. این نام بعدها به کلیه اماکنی اطلاق شد که محل داد و ستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده‌است.

امروزه این نام اکثراً در سازمان بورس پاریس و سایر سازمان‌های بورس زیرشاخه یورونکست (Euronext) مثل آمستردام و فرانکفورت و همچنین در سازمان بورس کشورمان ایران استفاده می‌شود. به سایر سازمان‌های بورسی در دیگر کشورها نظیر ایالات متحده Exchange گفته می‌شود.

در مقاله تاریخچه بورس به بررسی بیشتر پیشینه آغاز به کار بورس جهانی و بورس تهران پرداخته شده است.

تاریخچه بورس

مدرسه تحلیل در این مقاله به بررسی تاریخچه بورس و منشا پیدایش این بازار برای اولین بار پرداخته است. در بخش اول، تاریخچه جهانی و در بخش دوم تاریخچه بورس اوراق بهادار در ایران را مورد بررسی قرار گرفته است.

همانطور که پیش‌تر در مقاله “بورس چیست؟” اشاره کردیم، واژه بورس از نام خانوادگی تاجر پارچه‌ای به نام “رابرت واندر بورس” اخذ شده که در اوایل قرن سیزدهم در شهر بروژ بلژیک زندگی میکرده است. در آن زمان معامله‌گران و سرمایه‌گذاران شهر در مقابل خانه او گرد هم می‌آمدند و به داد و ستد کالا، پول و اوراق بهادار می‌پرداختند. این نام بعدها به کلیه اماکنی اطلاق شد که محل داد و ستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری باشد.

رشد بورس سهام و جا افتادن آن در عملیات تجاری و اقتصادی، با انقلاب صنعتی اروپا و شکوفایی اقتصاد تازه متحول شده آن همراه بوده است.

اولین بورس اوراق بهادار در جهان

اولین بورس معتبر دنیا، در سال 1611 درشهر آمستردام تشکیل شد و کمپانی معروف هند شرقی سهام خود را در آن بورس عرضه کرد. بورس آمستردام امروزه نیز یکی از منابع مهم تأمین سرمایه در سطح بین تاریخچه بورس کالا المللی است. نکته‌ی قابل توجه آن است که در هنگام افزایش قابل ملاحظه معاملات سهام، کشورهای اروپایی نظیر انگلستان، آلمان، سوئیس، قوانین و مقررات ناظر بر معاملات سهام و ضمانت‌های اجرایی لازم برای آن را وضع کردند تا از هرگونه تقلب و پایمال شدن حقوق صاحبان سهام جلوگیری شود.

بورس اتریش در وین در سال 1771 افتتاح شد که عمدتاً به معاملات اوراق قرضه دولتی جهت تامین مالی جنگ می پرداخت. بورس اتریش در پایان قرن 19 میلادی 2500 سهم را در تابلوی خود داشت و یکی از مهمترین مراکز مالی اروپا به شمار می رفت. در لندن معامله گران در بورس جهت انجام معامله در قهوه خانه گرد هم می آمدند. برای نظم بخشیدن به بازار، قهوه خانه نیوجاناتان در سال 1698 به بورس اوراق بهادار تبدیل شد.

لازم به ذکر است که در سال 2000 با ترکیب بورس‌های فرانسه، بلژیک و هلند، بورس یورونکست (Euronext) تحت عنوان بزرگترین بورس اروپا تشکیل شد که سال‌های بعد با اضافه شدن بورس پرتغال و بورس بین المللی معاملات اختیار و آتی لندن (London International Financial Futures and Options Exchange) (LIFFE) امکانات معاملاتی خود را افزایش داد.

تاریخچه شروع به کار بورس نیویورک

بورس نیویورك در اواخر قرن هجدهم (1792) تأسیس شده و با وجود رقبای دیگر، از نظر حجم معاملات و اهمیت در بازار سرمایه آمریکا، در مقام اول قرار دارد. درآمریکا، اولین محل شناخته شده به عنوان بورس اوراق بهادار، در نیویورك و در محوطه ای در زیر سایه درخت نارون بزرگی در خیابان “68 وال استریت” بود که بعدها به قهوه خانه ای در همان نزدیکی انتقال یافت.

بورس وال استریت با جمع آوری مبالغی به عنوان ورودیه از دلالان (کارگزاران) تحت عنوان توافق‌نامه Buttonwood و گسترش عملیات، تقویت شد و به مجتمع تجاری عظیمی مبدل گردید که بعدها به نام “بورس سهام نیویورك (NYSE)” به ثبت رسید. در حال حاضر تعداد کارگزاران این بورس به چند هزار شخص حقیقی و حقوقی بالغ می گردد. در حال حاضر در اغلب کشورهای دنیا، بورس‌های اوراق بهادار فعالیت می کنند.

تاریخچه بورس سهام نیویورک

وقایع مهم بورس سهام نیویورک عبارتند از:

• 24 اکتبر 1929: نابودکننده‌ترین ریزش بازار بورس تاریخ آمریکا در چهارشنبه سیاه شروع شد و با فروش پراسترس تا سه‌شنبه سیاه در 29 اکتبر ادامه یافت. این واقعه در ادامه ریزش بازار بورس لندن در سپتامبر به وقوع پیوست و سیگنال شروع افسردگی بزرگ که همه کشورهای صنعتی غرب را درگیر کرد را صادر کرد.
• 1 اکتبر 1987: میانگین صنعتی داو جونز (Dow Jones Industrial Average (DJIA)) در یک روز 508 واحد یا 22.6% ریزش کرد.
• 11 سپتامبر 2001: معاملات به مدت 4 روز در بورس سهام نیویورک پیرو حملات 11 سپتامبر متوقف شد و در 17 سپتامبر بازگشایی شد. حدود 1.4 تریلیون دلار در 5 روز معاملاتی بعد از بازگشایی از دست رفت که بزرگترین میزان ضرر در تاریخچه بورس سهام نیویورک می‌باشد.
• اکتبر 2008: بخش یورونکست بورس سهام نیویورک مالکیت بورس سهام آمریکایی (American Stock Exchange (AMEX)) را به ارزش 260 میلیون دلار سهام تصاحب می‌کند.
• 6 می 2010: میانگین صنعتی داو جونز بزرگترین ریزش روزانه خود بعد از ریزش 19 اکتبر 1987را تجربه می‌کند. به میزان 980 واحد ریزش کرد که به آن ریزش برق‌آسای 2010 گفته می‌شود.
• دسامبر 2012: بورس میان‌قاره‌ای (Intercontinental Exchange (ICE)) پیشنهاد خرید بخش یورونکست بورس سهام نیویورک را با مبادله سهام به ارزش 8 میلیارد دلار داد.
• 1 می 2014: بورس سهام نیویورک به ارزش 4.5 میلیون دلار توسط کمیسیون بورس آمریکا (U.S. Securities and Exchange Commission (SEC)) به دلیل نقض قانون بازار جریمه شد.
• 25 می 2018: خانم استیسی کانینگهام (Stacey Cunningham) اولین رئیس زن بورس سهام نیویورک شد.
• 23 مارس 2020: بورس سهام نیویورک به طور موقت به دلیل پاندمی کووید-19 معاملات حضوری را متوقف کرد و عملیاتش را به صورت الکترونیکی ادامه داد.

تاریخچه بورس در ایران

فکر اصلی ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران، به سال 1315 بر میگردد. در این سال، یک کارشناس هلندی و یک کارشناس بلژیکی به منظور بررسی و اقدام درمورد تهیه و تنظیم مقررات قانونی ناظر بر فعالیت بورس اوراق بهادار، به ایران آمدند. اما مطالعات آن دو با آغاز جنگ جهانی دوم متوقف گردید.

پس از کودتای 28 مرداد1332، مجدداً در سال 1333 مأموریت تشکیل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی وقت محول گردید. این گروه پس از دوازده سال تحقیق و بررسی درسال 1345، قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه و لایحه مربوطه را به مجلس شورای ملی ارسال داشتند که این لایحه در اردیبهشت سال 1345 تصویب شد. با ورود سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس، در بهمن ماه 1346 فعالیت بورس اوراق بهادار تهران آغاز شد. متعاقب آن اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه و اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس آباد به بورس راه یافتند.

طی یازده سال فعالیت بورس قبل از انقلاب اسلامی، تعداد شرکت‌ها، بانک‌ها و شرکت‌های بیمه پذیرفته شده در بورس از 6 بنگاه اقتصادی با سرمایه 2 میلیارد ریال به 105 بنگاه با سرمایه ای بیش از 6 میلیارد ریال درسال 1357 افزایش یافت. همچنین ارزش مبادلات در بورس از 15 میلیون ریال به بیش از 150 میلیارد ریال در سال 1357 افزایش یافت.

بورس ایران پس از انقلاب اسلامی

در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با تحولات پیش آمده از جمله:

1. تصویب لایحه قانون اداره امور بانک‌ها
2. ملی شدن شرکت‌های بیمه
3. تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع
4. تملک بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی توسط دولت که همه آن‌ها نشأت گرفته از روحیه مخالفت با نظام سرمایه داری بود که بعدها اقتصاد ما را به اقتصاد سوسیالیستی نزدیک ساخت
5. و همچنین جنگ هشت ساله

تعداد شرکت های پذیرفته شده در بورس از 105 شرکت در سال 1357، به 56 شرکت تقلیل یافت. دوره رکود بورس که از سال مزبور آغاز گردیده بود تا سال 1367 ادامه یافت.

تجدید حیات بورس

از سال 1368 و در چهارچوب برنامه پنج سال اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تجدید فعالیت بورس به عنوان پیش زمینه اجرای خصوصی سازی، جذب و گردآوری پس اندازها و هدایت آن در جهت سرمایه گذاری آغاز گردید. طی سال‌های پس از تجدید حیات بورس تاکنون، فعالیت بورس فراز و نشیب‌های متعددی از جمله رکود سال‌های 1371 تا 1373 و 1375 تا 1378 و افت و خیزهای مقطعی ناشی از بحران‌های سیاسی مربوط به جنگ افغانستان و عراق را تجربه نموده است.

از ابتدای سال 1376، بورس اوراق بهادار تهران دور تازه‌ای از فعالیت را به خود دیده است. اقدام های انجام شده در راستای بازسازی ساختار سازمانی و مدیریتی، بکارگیری نوآوری‌های فنی و تخصصی، اصلاح رویه‌های مقرراتی و نظارتی، فراهم آوردن زمینه ارتقای کارآیی و اصلاح کارکرد بازار و کوشش برای هماهنگ سازی سیاست گذاری‌ها با نیازهای واقعی بازار سرمایه، در مرکز توجه‌ها و برنامه‌های اصلاح ساختاری سازمان بورس اوراق بهادار قرار داشته است. البته برخی از این اصلاحات به دلیل نبود ظرف قانونی مناسب، متوقف مانده بود.

گام بلند اصلاح قانون بورس اوراق بهادار پس از چهل سال یعنی در آذر ماه سال 1384 با تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار توسط مجلس شورای اسلامی، برداشته شد. قانون جدید بازار اوراق بهادار نسبت به قانون قبلی دارای نقاط قوت زیادی است، از جمله: تفکیک مقام عملیات از نظارت، ساماندهی بازار اولیه، ایجاد تنوع در ابزارهای مالی و نظارت قانونمند بر ارکان و نهادهای فعال در بازار سرمایه.

تاریخچه بورس کالا

22 شهریور 1401 , 19:28:24

محصول ۴ شرکت سیمانی در بورس کالا پذیرش شد/ شمارش معکوس برای خروج سیمان از قیمت‌گذاری

شناسه خبر : 6213

محصول ۴ شرکت سیمانی در بورس کالا پذیرش شد/ شمارش معکوس برای خروج سیمان از قیمت‌گذاری

پس از سنگ آهن و سایر محصولات معدنی که در هفته‌های گذشته در تابلوی معاملات بورس کالا قرار گرفتند، این بار روند اصلاح قیمتی و خروج از نظام قیمت گذاری به سیمان رسید و ۴ محصول سیمانی در بورس کالا پذیرش شد.

به گزارش خبرگزاری فارس، مدیریت پذیرش و بازاریابی شرکت بورس کالای ایران با صدور اطلاعیه‌های جداگانه از پذیرش محصول سیمان شرکت‌های سیمان خزر، سیمان خاش، صنایع سیمان غرب و سیمان قائن در بازار اصلی این بورس خبر داد که سرعت گرفتن پذیرش محصول شرکت‌های سیمانی نشان می‌دهد، به زودی شاهد عرضه متمرکز سیمان در بورس کالا خواهیم بود.

ورود سیمان به بورس کالا به معنای کشف قیمت براساس عرضه و تقاضاست تا از این پس شرکت ها بتوانند بدون دخالت های غیرمنطقی در روند قیمت و البته در روند شفاف و کاملا قابل رصد و نظارت شده به فروش محصولاتشان بپردازند و برای تولید آینده و صادرات برنامه ریزی کنند.

براساس اطلاعیه منتشر شده، پذیرش سیمان شرکت های سیمان خزر، سیمان خاش و صنایع سیمان غرب پس از بررسی مدارک و مستندات در دویست و نود و یکمین جلسه کمیته عرضه در تاریخ اول خرداد ماه جاری در بازار اصلی بورس کالای ایران مورد تصویب قرار گرفت.

همچنین پذیرش سیمان شرکت سیمان قائن پس از بررسی مدارک و مستندات در دویست و نودمین جلسه کمیته عرضه در تاریخ ۲۹ اردیبهشت ماه در بازار اصلی بورس کالای ایران مورد تصویب قرار گرفته است.

این پذیرش ها پس از پذیرش شرکت سیمان فارس که در تاریخ ۲۲ اردیبهشت ماه به عنوان تاریخچه بورس کالا نخستین پذیرش سال ۱۴۰۰ انجام شد.
به عقیده تولیدکنندگان سیمان، راهکار حل گرانی سیمان و شفاف شدن تولید و عرضه سیمان در بازار، عرضه آن در بورس کالاست و وقتی سیمان وارد بورس کالا می شود از قیمت گذاری خارج شده و سازوکار شفافی را پیدا خواهد کرد.

مهدی زمانی سبزی رئیس اداره نظارت بر بازار بورس های کالایی سازمان بورس هفته گذشته اعلام کرد که طبق مکاتبات انجام شده با وزارت صنعت، معدن و تجارت، مقام عالی وزارت نسبت به خروج سیمان از نظام قیمت گذاری دستوری و رفع سهمیه بندی نظر مساعد دارد، از این رو با پذیرش مجدد شرکت های سیمانی در بورس کالا شاهد تقویت بازار، انجام رقابت، کشف صحیح قیمت سیمان جهت شفافیت هرچه بیشتر، حفظ حقوق سهامداران و همچنین حذف رانت خواهیم بود.

بازار بورس کالا چیست؟

همان طور که در مطلب «انواع بازار بورس در ایران» گفتیم، یکی از بازارهای اساسی فعال در بازار سرمایه ایران، بازار بورس کالایی است. در بازار بورس کالا، معاملات کالاهای پایه در بخش‌های مختلف کشاورزی، پتروشیمی، صنعتی و … انجام می‌پذیرد. این بازار، ساختاری کلی و منسجم برای داد و ستد کالاهای پایه ایجاد کرده است تا دشواری‌ها و پیچیدگی‌‌های بازار کالا را رفع کند. نوسانات بالای قیمتی و آشفتگی در معاملات، وجود ریسک‌های زیاد، نبود سیستم یکپارچه و شفاف در عرضه و تقاضای کالاها، از علل به وجود آمدن بورس کالا در ایران است. در این مقاله به تعریف کلی بورس کالا و ویژگی های این بازار میپردازیم.

بازار بورس کالا

بازار بورس کالا، بازاری متشکل و ساختاریافته است تا با ایجاد بستری قانونی و منظم، معاملات کالاهای پایه را تسهیل بخشد و موانع و محدودیت‌های بازار سنتی کالا را از بین ببرد. بازار کالا یکی از 4 بورس اصلی بازار سرمایه ایران و مهم‌ترین نهاد موجود برای معاملات تاریخچه بورس کالا کالایی است. به عبارت ساده‌تر، بازار بورس کالا فضایی است که مجموعه‌ای از خریداران و فروشندگان که نیازهای عرضه و تقاضا کالاهای خاصی را دارند، در این بازار فعالیت می‌کنند.

بازار بورس کالای ایران توسط شرکت بورس کالا مدیریت می‌شود. شرکت بورس کالای ایران مرجعی برای کشف قیمت است که خدمات متنوعی مبتنی بر کالا و اوراق بهادار کالایی را در راستای پاسخ به نیازهای صاحبان صنایع، تجاری و فعالان بازار سرمایه از طریق بستری شفاف، رقابتی و منصفانه ارائه می‌دهد و با استفاده از منابع مختلف خود، به دنبال شناسایی و بهره‌برداری از فرصت‌های داخلی و خارجی است. به عبارت دیگر این شرکت، مرجعی پایدار برای کشف قیمت و معاملات مبتنی بر کالا و اوراق بهادار کالایی است که با وضع قوانین ضروری و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم، انجام معاملات کالایی را امکان‌پذیر می‌سازد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص بورس کالا می‌توانید به سایت رسمی شرکت بورس کالای ایران به آدرس https://www.ime.co.ir مراجعه نمایید.

تاریخچه بازار بورس کالای ایران

به علت وجود نیازمندی‌هایی در بازار سنتی کالا، طی چندین سال، اقدامات لازم برای راه‌اندازی بورس کالا انجام پذیرفت. با توجه قوانین موجود و برنامه‌های توسعه کشور، شورای عالی بورس مسئول تاریخچه بورس کالا تشکیل و گسترش بورس کالایی در ایران شد و در سال 1382، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران، به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد. همچنین در سال 1383، سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی، دومین بورس کالایی کشور شروع به کار کرد. طی سال‌های بعد از فعالیت این دو بورس، سازمان‌های کارگزاران بورس فلزات تهران و کارگزاران بورس کالای کشاورزی، منحل گردید و شرکت بورس کالای ایران به عنوان یک شرکت جدید و مستقل از سال 1386 آغاز به فعالیت کرد. در سال‌های پس از آن بازارهای مختلف بورس کالا فعالیت خود را آغاز کردند. برای مثال سال 1393 اولین اوراق سلف موازی استاندارد منتشر شد و در سال 1395 معاملات اختیار معامله راه‌اندازی شد. در سال 1397 معاملات آتی زعفران به بازار بورس معرفی شد و در آخرین اقدام شرکت بورس کالا، بورس املاک و مستغلات در بازار فرعی این بازار راه اندازی شد.

اهمیت بورس کالایی

بورس کالای ایران جهت ساماندهی و ارتقای تجارت کالایی و تخصیص بهینه منابع و سرمایه ها، خدمات متنوعی را در اختیار جامعه قرار می‌دهد. بورس کالای ایران اهداف مشخصی دارد که می تواند در بخش های مختلف اقتصادی، سبب بهبود وضعیت و رونق بازار شود. مزایای بازار بورس کالا عبارت است از:

انواع قراردادهای بورس کالایی

در بازار بورس کالای ایران، قراردادهای مختلفی مورد معامله قرار می‌گیرد که بر اساس شرایط هر قرارداد، نحوه معاملات نیز با هم متفاوت است.

انواع قراردادهای استانداردی که اکنون در بازار بورس کالا معامله می‌شود به شرح زیر است:

1- قرارداد نقدی:

قراردادی است که مبلغ کالای مورد معامله در زمان تحویل کالا و معامله پرداخت می‌شود.

2- قرارداد سلف:

قراردادی است که مبلغ تعیین‌شده کالا، در زمان معامله پرداخت و تحویل کالا در زمانی مشخص در آینده انجام می‌شود. قرارداد سلف را می‌توان پیش فروش کالا نیز در نظر گرفت.

3- قرارداد نسیه:

قراردادی است که مبلغ تعیین‌شده کالا در زمانی مشخص در آینده پرداخت می‌شود، اما کالا در هنگام معامله تحویل داده می شود.

4- قرارداد آتی:

قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می‌شود در زمان سررسید، مقدار مشخصی از کالا را با قیمت تعیین شده به خریدار به فروش برساند و در مقابل خریدار متعهد می‌شود مقدار مشخصی از کالا را با قیمت مشخص در زمان تعیین شده آینده خریداری کند.

5- قرارداد سلف استاندارد:

قراردادی است که بر اساس آن، فروشنده مقدار مشخصی از کالا را طبق قرارداد سلف استاندارد در ازای وجه نقد، در دوره تحویل به خریدار تحویل می‌دهد. خریدار نیز می‌تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را قبل از سررسید به فرد دیگری بفروشد.

6- قرارداد اختیار معامله:

قراردادی است که در آن، فرد اختیار خرید یا فروش کالایی را خریداری کرده تاریخچه بورس کالا و یا به فروش می‌رساند.

7- صندوق های کالایی:

این صندوق ها، سبدی از کالاهای مختلف و پایه‌ای هستند که قابل معامله در بورس اوراق بهادار تهران بوده و افراد می‌توانند به جای خرید کالا و نگهداری آن، واحدهای صندوق کالایی را خریداری کنند.

8- گواهی سپرده کالایی:

این گواهی، اوراق بهاداری است که نشان دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای سازمان بورس صادر می‌شود.

ساختار بازار بورس کالای ایران

بازار بورس کالایی همانند سایر بازارهای مالی، ساختاری برای ایجاد بازارهای مختلف و انجام معاملات است. به طور کلی بازار بورس کالا چهار بازار دارد که ابزارهای مالی مختلفی در این بازارها معامله می‌شوند.

در جدول زیر می‌توانید محصولات مورد معامله در بازارهای مختلف بورس کالا و ابزارهای موجود در این بازارها را مشاهده کنید.

هدف اصلی بازار فرعی و بازار فیزیکی مبادله کالا است. بازار مشتقه به دنبال مدیریت ریسک قیمت است و هدف اصلی بازار مالی، تامین منابع مالی است.

نحوه فعالیت در بازار بورس کالا

افراد با توجه به هدفی که دارند و پس از آشنایی کامل با سازوکار بورس کالا می‌توانند در این بازار، فعالیت کنند. برای انجام معاملات در بورس کالا، افراد ابتدا باید به کارگزاری های معتبر سازمان بورس مراجعه کرده و کد بورس کالا دریافت کنند. سپس از طریق کارگزاری خود نسبت به تکمیل فرم درخواست خرید و ارسال اطلاعات اقدام کنند و بر اساس نوع قرارداد خود سایر مراحل را طی کنند.

کلام آخر

باتوجه به مطالبی که گفتیم بازار بورس کالا، بازاری نوین است که در پاسخ به نیازهای اقتصاد و بازار سنتی کالا و به منظور افزایش شفافیت و امنیت و کاهش ریسک‌های ناشی از نوسان قیمت راه‌اندازی شده است. بازار بورس کالایی بسیاری از فرآیندهای اقتصادی را بهبود و توسعه داده است. هم اکنون در این بازار، انواع کالاهای پایه در بازارهای فیزیکی، فرعی و مشتقه و توسط کارگزاران مورد تایید سازمان بورس و اوراق بهادار مورد معامله قرار می‌گیرند

آشنایی کلی با معنا، مفهوم و تعریف بورس

اجازه دهید به چند سال قبل بازگردیم. یک دهه قبل اگر در مورد بورس با کسی صحبت می کردید احتمالا یا متوجه حرف های شما نمیشد یا فکر می کرد شما متخصص بورس و اوراق بهادار هستید. اصلا کمتر کسی وجود داشت که در مورد کار بورس با شخص دیگری صحبت کند. تا چند سال پیش افراد بسیار کمتری در مورد مفهوم بورس اطلاعات و دانشی داشتند و سرمایه گذاری در بازار بورس نیز مختص به افرادی خاص بود. اما حالا همه چیز تغییر کرده است!

امروزه هنوز هم بورس یک دانش تخصصی است و فعالیت در آن نیازمند یک سری دانش ها و مهارت های پایه است، اما مفهوم بورس جنبه ای عمومی تر پیدا کرده و شاید بتوانیم ادعا کنیم امروز هر بزرگسالی که در اطراف ما وجود دارد قدم در بازار بورس گذاشته است.

اما بورس چیست و چه کاربردی دارد و از کجا شروع شد؟ چندین سوال مهم دیگر هم در مورد بورس وجود دارد که به همه آن ها در این مقاله پاسخی درست خواهیم داد. پس با ما همراه باشید و این مطلب را از دست ندهید.

تعریف بورس چیست؟ (تحقیق در مورد بورس و تاریخچه آن و شرکت های سهامی)

اگر بخواهیم به توضیح بورس بپردازیم، باید بگوییم ریشه آن، از تضرر تجار اروپایی شکل گرفت. در آن زمان تجار و بازرگان ها زمانی که از فعالیت های خود دچار تضرر می شدند بسیار آسیب می دیدند و به مرور به فکر راه حلی برای کم کردن این ضرر افتادند.

راه حل این بود که این بازرگان ها افرادی را در تجارت خود سهیم می کردند تا هم ضرر و هم سود را تقسیم کنند. همین مسئله آغازی بود بر دنیای هیجان انگیز بورس و به مرور بسیاری از تاجران فعالیت های اقتصادی خود را با همین روش ادامه دادند.

اولین تجربه مشهور از سهام و تشکیل تاریخچه بورس کالا شرکت های سهامی هم به قرن 14 میلادی باز می گردد. در سال 1353 یک شرکت سهامی در روسیه که اولین شرکت سهامی هم بود، تصمیم داشت کالاهایی را بدون دور زدن آفریقا و از راه شمال اروپا به شرق آسیا و سرزمین چین ببرد.

این حرکت ریسک بالایی داشت و به همین دلیل تجار مختلف در سود و زیان این حرکت شریک شده و آن را با موفقیت به پایان رساندند.

تاریخچه تشکیل بورس در جهان و ایران

بعد از گذشت قرن ها و ادامه فعالیت های تجاری، سرمایه ها و شرکای بیشتری وارد کار شدند و نیاز به سرمایه و شرکای جدید هم بیشتر شد. برای همین نیاز به مرکزی احساس می شد که بتواند بین سرمایه گذاران و سرمایه پذیران ارتباط برقرار کند.

به همین منوال اولین مرکز بورس در قرن 17 میلادی در پایتخت هلند تشکیل شد. تشکیل بورس ایران نیز، به سال های 1345 و 1346 باز می گردد. در حال حاضر مرکز بورس در دستگاه های هوشمند هرکسی یافت می شود!

بورس چیست و چه کاربردی دارد؟ (کار بورس چیست و بازار بورس چگونه است)

برای اینکه دقیقا متوجه شوید معنی بورس چیست، یک تعریف ساده علمی از بورس ارائه می کنیم.

برای تعریف بورس، به زبان ساده باید گفت بورس یک نوع بازار بوده که در آن دارایی های مختلفی مورد معامله قرار می گیرند. بازار بورس همچنین یک نهاد ساختاریافته است که به عنوان یکی از مهمترین ارکان اساسی بازار سرمایه نیز شناخته می شود.

مدیریت انتقال ریسک، شفافیت بازار، کشف قیمت، ایجاد بازار رقابتی و مهمتر از همه جمع آوری سرمایه و پس اندازهای اندک برای تامین سرمایه فعالیت های اقتصادی از مهمترین کاربردهای بورس محسوب می شوند.

نکته: همانطور که در هر بازاری ممکن است دارایی های مالی، فیزیکی، غیر فیزیکی و … فروخته شود، در بازار بورس هم دارایی های مختلف معامله می شوند. به همین دلیل بورس انواع مختلفی دارد.

راستی یکی از مفاهیم مرتبط با بورس و سهام نیز حقوق صاحبان سهام است. این مقاله را نیز حتما بخوانید.

آشنایی با انواع بازار بورس (تعریف بازار بورس و تاریخچه بورس کالا انواع آن)

برای رسیدن به پرسش بازار بورس چیست، ابتدا باید بدانیم که بازار بورس به 3 دسته اصلی تقسیم می شود:

بازار بورس کالا

در تعریف بازار بورس کالا، به این نکته اشاره شده که در آن، کالاهای مشخص و فیزیکی به فروش می رسند. بازار بورس کالا همیشه و به طور مداوم فعال است. کالاهای فیزیکی مانند مواد خام و مواد اولیه مورد نیاز صنایع و … بیش از همه معامله می شوند.

هر بورس نیز با نام کالایی که در آن به معامله می رسد شناخته می شود. برای مثال می توانیم از بازار بورس نفت یا بورس گندم یاد کنیم. در بازار بورس کالا، فروشندگان کالاهای فیزیکی خود را برای فروش عرضه می کنند و پس از قیمت گذاری توسط کارشناسان برای معامله در دسترس قرار می گیرد.

بازار بورس ارز

همانطور که مشخص است در این بازار بورس تنها خرید و فروش معامله پول کشورهای دیگر (ارز) انجام می شود. البته بورس ارز در ایران وجود ندارد اما در بسیاری از کشورهای توسعه یافته وجود داشته و پیشرفت قابل توجهی هم دارد.

بازار بورس اوراق بهادار (تعریف بورس اوراق بهادار)

در این بازار بورس هم دارایی هایی که در قالب اوراق بهادار عرضه می شوند مورد معامله قرار می گیرند. برای مثال سهام، اوراق مشارکت و… اگر نمی دانید سهام چیست پیشنهاد می کنیم مقاله ای که در سپیدار سیستم در رابطه با سهام منتشر کرده ایم را از دست ندهید.

بین داده‌ها و اطلاعات حسابداری، با بورس اوراق بهادار یک رابطه همیشگی وجود دارد. پس به شما توصیه می‌کنیم در کنار بورس، کمی هم به آموزش حسابداری بپردازید.

چرا سرمایه گذاری در بورس توصیه می شود؟

این روزها افراد بسیاری در بورس سرمایه گذاری کرده اند و بسیاری از کارشناسان بورس و کارشناسان اقتصادی معتقدند سرمایه گذاری در بازار بورس نتایج خوبی برای سرمایه گذاران دارد.

یکی از علت های رایج هم این است که بازار بورس نوسان و ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در بازارهایی همچون طلا و ارز دارد. در ادامه و در پایان قصد داریم به برخی دلایلی که باعث شده سرمایه گذاری در بورس توصیه شود اشاره می کنیم.

کسب درآمد منطقی

سرمایه گذاری در بازار بورس اگر با دانش کافی و تجزیه و تحلیل های اصولی همراه باشد می تواند باعث کسب درآمد مناسب و منطقی باشد و سرمایه گذاران می توانند با تحلیل های دقیق با کمترین میزان ریسک کسب درآمد کنند.

امنیت و شفافیت سرمایه گذاری

سرمایه گذاری در بورس خوشبختانه ریسک نابود شدن سرمایه یا ناپدید شدن یک شبه سرمایه را با خود همراه ندارد. بازار بورس حمایت کامل قانون را در خود دارد و شرکت هایی که سرمایه گذاران می توانند در آن ها سرمایه گذاری کنند نیز شفافیت کامل دارند.

حفظ سرمایه و قابلیت نقد شوندگی بالا

همانطور که اشاره کردیم با وجود کم ریسک بودن سرمایه گذاری در بورس این بازار را می توان امن ترین بازار برای حفظ سرمایه در مقابل تورم دانست.

طبیعتا اگر پول راکد بماند و فعالیتی با آن انجام نشود در اقتصاد ما با کاهش ارزش همراه است، اما در صورتی که در بازاری همچون بورس سرمایه گذاری شود احتمالا حفظ شدن آن بسیار بالا است. علاوه بر این سرمایه شما در بورس به سرعت قابلیت نقد شوندگی دارد و این مسئله نیز یک مزیت مهم به شمار می رود. در پایان پیشنهاد می کنیم مقاله ای که در رابطه با کارمزد نوشته ایم را نیز از دست ندهید. این مقاله را می توانید در صفحه کارمزد چیست بخوانید.

سوالی در مورد تعریف بازار بورس دارید؟ از ما بپرسید!

در این مقاله به پرسش بورس چیست پاسخ داده و به تعریف بازار بورس پرداختیم. اما اگر هنوز سوالی در رابطه با بورس دارید، آن را با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید. اگر هم به دنبال یک نرم افزار مالی مناسب هستید، همین حالا از طریق شماره ۰۲۱-۸۱۰۲۲۰۰۰ با مشاوران سپیدار در ارتباط باشید.