الگوهای بازگشتی در تحلیل تکنیکال کدام اند؟
تحلیل الگوهای قیمتی گرچه ممکن است فعالیتی بی‌دردسر و راحتی به نظر بیاید اما به هیچ عنوان نمی‌توان آن را کاری راحت به شمار آورد. علم خواندن نمودارها، به آسانی به خاطر سپردن الگوهای قیمتی خاص و تصاویر و به یادآوردن آنها برای یک پیش‌بینی کلی نیست. هر نمودار سهام شامل ترکیبی از الگوهای متفاوت بی‌شمار است و تحلیل دقیق آنها نیازمند مطالعه مستمر، تجربه طولانی، کسب دانش تحلیل تکنیکال و توانایی سنجیدن عوامل مخالف یکدیگر است تا بتوان تصویر کلی و جزییات این الگوها را تشخیص داد.
با این که «شاباکر» به تحلیل تکنیکال به عنوان «علم خواندن نمودارها» اشاره می‌کند، بسیاری اعتقاد دارند که تحلیل تکنیکال بیشتر هنر است تا علم. به علاوه، تحلیل نمودارها برای یافتن الگوها، میتواند گاهی منجر به تفسیرهای متفاوتی شود که عامل آن را می‌توان به تعصب فردی نسبت داد. برای بی‌‌اثر کردن برداشت فردی و تفسیر متفاوت از الگوها، باید از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال در کنار الگوهای قیمتی به کار گرفته شود تا صحیح یا اشتباه بودن تحلیل مشخص الگوهای قیمتی بازگشتی شود.
در حالی که به نظر می‌رسد بسیاری از الگوهای قیمتی به هم شبیه هستند، هیچ دو الگویی شبیه به هم نیست. شکست‌های نامعتبر، اشتباه در خواندن الگوها و چنین مواردی همگی جزئی از روند یادگیری است و یک تحلیل خوب و موفق، مستلزم مطالعه دقیق و مستمر است.
انواع الگوهای بازگشتی
درحالی‌که تصور میشود الگوهای بازگشتی همگی مشابه هم هستند اما باید گفت این‌گونه نیست و این الگوها دارای انواع بخصوص و مجزایی می‌باشند که در تحلیل تکنیکال به کار می‌روند. در این قسمت به مهم‌ترین الگوهای موجود در مورد الگوهای بازگشتی، می‌پردازیم. این الگوها هرکدام جزو الگوهای قدرتمند هستند که با استفاده از آنها، به درک بهتری از نمودار قیمتی سهام و دارایی‌های مختلف می‌رسیم. این الگوهای قیمتی بازگشتی الگوهای بازگشتی، داده‌ها و اطلاعات دقیق و مفیدی به معامله‌گران می‌دهد تا قبل از معامله خود تمامی جوانب نمودار سهام را بسنجند و نسبت به آن تصمیم‌گیری کنند. در مجموع دانستن و آگاهی از این الگوها به شناخت موقعیت سهام و پیداکردن نقاط مهم نمودار برای خرید و یا فروش کمک بسیار زیادی می‌کند.
انواع الگوهای بازگشتی تحلیل تکنیکال
چند مورد از مهم ترین انواع الگوهای بازگشتی که در تحلیل تکنیکال به وجود می‌آیند این‌ها هستند:
- کف و سقف دوقلو
- کف و سقف سه قلو
- سر و شانه در سقف
- سر و شانه معکوس در کف
در ادامه این الگوها را با رسم شکل و ظاهرشان و ارائه‌ی یک مثال توضیح می‌دهیم.
سقف دوقلو
اولین الگویی که قصد بررسی آن را داریم، الگوی سقف دوقلو است. می‌توانید این الگو را در تصویر زیر ببینید.
با نگاه کردن به این تصویر می‌فهمیم که چرا اسم آن را سقف دوقلو گذاشته‌اند. قیمت طی یک حرکت صعودی بالا می‌رود و پس از آن بین دو سطح موازی (حمایت و مقاومت) نوسان می‌کند. این دقیقا همان چیزی است که در الگوی مستطیل هم داشتیم. منتهی در الگوی مستطیل که یک الگوی ادامه دهنده است، قیمت ضلع بالایی را می‌شکند و سهم به روند صعودی‌اش ادامه می‌دهد. اما در الگوی سقف دوقلو شکست از ضلع پایینی اتفاق می‌افتد. با شکست خط حمایتی این الگو ایجاد میشود و می‌فهمیم که روند صعودی به انتها رسیده است. برای اینکه شکل ظاهری این الگو را بهتر به خاطر بسپارید، به یاد داشته باشید که سقف دوقلو شبیه حرف M است.
دوباره به تصویر بالا نگاه کنید و ببینید هدف گذاری و تعیین تارگت آن چگونه انجام میشود. برای این کار باید ارتفاع میان سقف و کف قیمت را اندازه بگیریم. هر چقدر که این ارتفاع بیشتر باشد به همان اندازه بیشتر انتظار اصلاح قیمتی را در سهم داریم. البته ممکن است اصلاح قیمت کمتر و یا بیشتر از این مقدار باشد.
برای خروج از سهم هم نباید عجله کنید. یعنی ممکن است یک معامله‌گر به خاطر آنکه می‌ترسد ضرر کند، قبل از شکست ناحیه حمایتی سهامش را بفروشد. در حالی که این امکان وجود دارد که اصلا حمایت نشکند و سهم رو به بالا حرکت کند. به بیان دیگر تا وقتی که شکست حمایت اتفاق نیفتد و تثبیت نشود، نمی‌توانیم بگوییم الگوی سقف دوقلو تشکیل شده است. پس همان‌قدر که ورود به سهم مهم است، در خروج از آن نیز باید حواس‌مان را جمع کنیم.
کف دوقلو
تصویر زیر، شکل ظاهری الگوی کف دوقلو را به خوبی نشان می‌دهد. این الگو هم از جمله پرتکرارترین انواع الگوهای بازگشتی کلاسیک در تحلیل تکنیکال است که در بورس ایران هم می‌توانید آن را مشاهده کنید.
می‌بینید که این الگو، برعکس الگوی قبلی است. یعنی اول یک روند نزولی داریم. بعد سهم بین دو سطح حمایت و مقاومت نوسان می‌کند و سرانجام مقاومت را می‌شکند و بالا می‌رود. همان‌طور که در شکل هم مشخص است، قیمت دو بار به سطح حمایتی واکنش نشان داده است.این الگو هم ظاهری شبیه حرف W دارد.
باز هم باید منتظر بمانیم تا سقف شکسته شود. قبل از آن هیچ اقدامی انجام نمی‌دهیم. برای هدف گذاری هم دوباره باید به ارتفاع مستطیل توجه کنیم تا نقاط احتمالی صعود را به دست بیاوریم.
الگوی سقف سه قلو
الگوی سقف سه قلو (Triple Tops) یک الگوی نزولی و بازگشتی است و اگر در پایان یک روند صعودی شکل بگیرد به معنای پایان روند صعودی است.
این الگو کمتر از سایر الگوهای بازگشتی دیده میشود.
این الگو از سه سقف مشابه، متوالی و مجاور به هم و دو کف تشکیل شده است. الزامی ندارد که این سه قله دقیقا در یک سطح قرار داشته باشند. البته باید در نظر داشت که از لحاظ تعداد کندل و زمان تشکیل شدن سه قله نباید تفاوت زیادی با هم داشته باشند. کف های قیمتی نیز توسط یک خط حمایتی به هم متصل می‌شوند که به آن خط گردن می‌گویند. بعد از شکسته شدن خط گردن قیمت سهم الگوهای قیمتی بازگشتی حداقل میتواند به اندازه فاصله سقف تا خط گردن پایین بیاید. طبق قوانین تحلیل تکنیکال زمانی این الگو تایید میشود که خط گردن شکسته شود. در غیر این صورت ممکن است سهم دوباره از خط گردن حمایت شده و به مسیر صعودی برگردد.
در الگوهای بازگشتی قبل از ایجاد الگو باید روندی وجود داشته باشد. قبل از الگو سقف سه قلو هم باید یک روند صعودی داشته باشیم. بعد از سقف اول یک کف تشکیل شود که بیشتر از ۲۰% آن را اصلاح نکرده باشد. حجم معاملات در قله‌ها کاهشی باشد. هنگام شکسته شدن خط گردن حجم معاملات افزایش یابد.
الگوی کف سه قلو
الگوی کف سه قلو (Triple Bottom) یک الگوی صعودی و بازگشتی می‌باشد. این الگو در انتهای روند نزولی شکل میگیرد و میتواند هشدار برگشت روند نزولی را به ما بدهد. این الگو کمتر از سایر الگوهای بازگشتی دیده میشود.
این الگو از سه دره مشابه، متوالی و مجاور به هم و دو سقف تشکیل شده است. الزامی ندارد که این سه دره دقیقا در یک سطح قرار داشته باشند. البته باید در نظر داشت که از لحاظ تعداد کندل و زمان تشکیل شدن سه دره نباید تفاوت زیادی با هم داشته باشند. سقف‌های قیمتی نیز توسط یک خط مقاومتی به هم متصل می‌شوند که به آن خط گردن می‌گویند. بعد از شکسته شدن خط گردن قیمت سهم حداقل میتواند به اندازه فاصله کف تا سقف بالا بیاید. طبق قوانین تحلیل تکنیکال زمانی این الگو تایید میشود که خط گردن شکسته شود. در غیر این صورت ممکن است سهم نتواند از خط گردن عبور کند و به مسیر نزولی خود ادامه دهد.
سر و شانه سقف
این الگو در پایان یک حرکت صعودی رخ‌داده و باعث تغییر جهت بازار و حرکت به سمت نزول قیمت میشود. در الگوی سر و الگوهای قیمتی بازگشتی شانه سقف، ما شاهد سه قله خواهیم بود. در بین این قله‌ها، قله وسط ارتفاع بیشتری نسبت به دو قله قبلی خود دارد که درواقع همان قسمت “سر” الگو هست و دو قله مجاور آنکه ارتفاع کمتری دارند، شانه‌های چپ و راست را تشکیل می‌دهند. به تصاویر زیر دقت نمایید:
به‌منظور انجام معاملات با استفاده از این الگو، زمانی که حالت کلی الگو را در چارت پیدا کردید، باید منتظر شکسته شدن خط گردن بمانید. بهتر است شکست خط گردن پرقدرت انجام شود و سایر شرایط یک شکست مناسب را داشته باشد. درصورتی‌که قیمت با حرکت بسیار سریع و قوی خط گردن را شکست و شما از ورود به پوزیشن جا ماندید، بهتر است منتظر حرکت برگشتی (پولبک) به خط گردن الگو بمانید و سپس وارد پوزیشن شوید. نکته قابل‌توجه این است که در الگوهای سر و شانه، بین شانه چپ و سر باید واگرایی باشد، ایجاد واگرایی تأییدی بر تشکیل الگوی سر و شانه است.
سر و شانه معکوس در کف
این الگو بانام سر و شانه معکوس هم شناخته میشود و نکات ذکرشده در مورد حد سود و ضرر در الگوی سر و شانه سقف نیز شامل این الگو میشود. این الگو بعد از یک حرکت نزولی شکل‌گرفته و باعث تغییر جهت حرکت بازار به سمت بالا خواهد شد. ساختار این الگو نیز از سه کف تشکیل‌شده است که کف میانی، عمق بیشتری نسبت به دو کف مجاور خود داشته و اصطلاحاً تشکیل‌دهنده بخش “سر” الگو هست. به‌منظور درک بهتر توضیحات ارائه‌شده، به تصویر زیر دقت نمایید:
الگوهای قیمتی کلاسیک چه ماهیتی دارند؟
از بسیاری جهات، الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال را می‌توان نوع پیچیده‌تری از خطوط روند به شمار آورد. مهم است که قبل از ادامه مبحث الگوهای قیمتی، ابتدا مفاهیمی مانند حمایت و مقاومت، خطوط روند و سایر مفاهیم ابتدایی تحلیل تکنیکال را یاد بگیرید.
تحلیل الگوهای قیمت میتواند برای پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت و یا بلندمدت به کار رود. اطلاعات میتواند چندساعته، روزانه، هفتگی و یا ماهانه باشد و الگوهایی به کوتاهی یک روز و یا به بلندی چند سال در نمودار تشکیل شود.
بخش بزرگی از درک ما از الگوهای قیمتی، به فعالیت‌های ریچارد شاباکر نسبت داده شده است. کتاب الگوهای قیمتی بازگشتی کلاسیک او با نام «تحلیل تکنیکال و سود بازار سهام» یا “Technical Analysis and Stock Market Profits ” که در سال ۱۹۳۲ منتشر شده پایه‌های تحلیل مدرن الگوهای قیمتی را گذاشت. همچنین در سال ۱۹۴۸ رابرت ادوارد و جان مگی در کتاب “تحلیل تکنیکال روند سهام” بیشتر مفاهیمی که در بخش اول کتاب قرار داده شده بود را به شاباکر نسبت دادند.
در تجزیه و تحلیل فنی، تغییرات بین روند رو به رشد و سقوط اغلب با الگوهای قیمت نشان داده می‌شوند. الگوی قیمت یک پیکربندی قابل تشخیص از حرکت قیمت است که با استفاده از یک سری خطوط روند یا منحنی شناسایی میشود. هنگامی که الگوی قیمت یک تغییر در جهت روند را نشان می‌دهد، به عنوان یک الگوی بازگشتی شناخته خواهد شد. الگوی تداوم، زمانی رخ می‌دهد که روند پس از یک وقفه کوتاه در مسیر موجود خود ادامه می‌یابد. تحلیلگران فنی مدت‌ها از الگوهای قیمت استفاده کرده‌اند تا جنبش‌های فعلی را بررسی و حرکت‌های بازار آینده را پیش بینی کنند.
↵ تشریح الگوهای قیمت
الگوهای قیمت به طور کلی به دو نوع ادامه دهنده و بازگشتی تقسیم می‌شوند.
⇐ الگوی بازگشتی
یک الگوی قیمت که نشان دهنده تغییر در روند غالب است به عنوان یک الگوی بازگشتی شناخته میشود. این الگوها دوره‌هایی را نشان می‌دهند که گاوها یا خرس‌ها از روند خود خارج می‌شوند. روند غالب متوقف خواهد شد و سپس در یک مسیر جدید به عنوان انرژی جدید از طرف الگوهای قیمتی بازگشتی دیگر (گاو یا خرس) ظاهر میشود.
به عنوان مثال،با ظاهر شدن یک الگوی قیمتی، روند صعودی حمایت شده توسط شور و شوق گاو نر میتواند متوقف شده و در نهایت به خرس تبدیل شود و در نتیجه این باعث تغییر روند به روند نزولی میشود. این بازگشت‌هایی که در قله‌های بازار اتفاق می‌افتد، به عنوان الگوهای توزیع نامیده می‌شوند، جایی که معاملگران فنی بیشتر از خرید تمایل به فروش دارند. برعکس، برگشت‌هایی که در دره‌های انتهایی بازار اتفاق می‌افتد، به عنوان الگوهای انباشت شناخته می‌شوند. جایی که معامله گران فنی بیشتر خرید انجام می‌دهند. این الگوهای برگشت شامل سه مورد زیر هستند:
⇐ الگوی سر و شانه
⇐ الگوی سقف دوقلو
⇐ الگوی کف دو قلو
↵ الگوی تحکیمی
الگوی قیمتی که نشان دهنده قطع موقت یک روند موجود باشد به عنوان یک الگوی تحکیمی شناخته می شود. الگوی تداوم میتواند به عنوان یک مکث در طول یک روند غالب – زمانی که گاوها نفس خود را در طول روند صعودی تازه می کنند و یا زمانی که خرس ها برای یک لحظه در الگوهای قیمتی بازگشتی طول روند نزولی استراحت کنند- باشد. بنابراین الگوی تحکیمی، ادامه دهنده یک روند پس از یک مکث می‌باشد.
البته استثناء هایی وجود دارد که پس از اتفاق افتادن یک الگوی تحکیمی، روند معکوس شود. هیچ راهی برای تشخیص اینکه آیا روند ادامه خواهد یافت یا معکوس خواهد شد، وجود ندارد. به این ترتیب، توجه دقیق باید بر روی خطوط روند که برای طراحی الگوی قیمت صورت می گیرد. و اینکه آیا قیمت در بالاتر یا پایین منطقه تداوم شکسته می شود، قرار گیرد.
تحلیل گران فنی معمولا توصیه می کنند که روند ادامه یابد تا اینکه تایید شود که آن را معکوس کرده است. به طور کلی، هرچقدر الگوی قیمت طول می کشد تا توسعه یابد، و حرکت روند قیمت در الگوی بزرگتر، حرکت مهم تر از زمانی است که قیمت یک بار در بالاتر یا کمتر از منطقه ادامه می‌یابد.
اگر قیمت در روند خود ادامه یابد، الگوی قیمت به عنوان یک الگوی تداوم شناخته می شود. الگوهای تداوم مشترک عبارتند از:
الگوهای قیمتی کلاسیک چه ماهیتی دارند؟
از بسیاری جهات، الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال را می‌توان نوع پیچیده‌تری از خطوط روند به شمار آورد. مهم است که قبل از ادامه مبحث الگوهای قیمتی، ابتدا مفاهیمی مانند حمایت و مقاومت، خطوط روند و سایر مفاهیم ابتدایی تحلیل تکنیکال را یاد بگیرید.
تحلیل الگوهای قیمت میتواند برای پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت و یا بلندمدت به کار رود. اطلاعات میتواند چندساعته، روزانه، هفتگی و یا ماهانه باشد و الگوهایی به کوتاهی یک روز و یا به بلندی چند سال در نمودار تشکیل شود.
بخش بزرگی از درک ما از الگوهای قیمتی، به فعالیت‌های ریچارد شاباکر نسبت داده شده است. کتاب کلاسیک او با نام «تحلیل تکنیکال و سود بازار سهام» یا “Technical Analysis and Stock Market Profits ” که در سال ۱۹۳۲ منتشر شده پایه‌های تحلیل مدرن الگوهای قیمتی را گذاشت. همچنین در سال ۱۹۴۸ رابرت ادوارد و جان مگی در کتاب “تحلیل تکنیکال روند سهام” بیشتر مفاهیمی که در بخش اول کتاب قرار داده شده بود را به شاباکر نسبت دادند.
در تجزیه و تحلیل فنی، تغییرات بین روند رو به رشد و سقوط اغلب با الگوهای قیمت نشان داده می‌شوند. الگوی قیمت یک پیکربندی قابل تشخیص از حرکت قیمت است که با استفاده از یک سری خطوط روند یا منحنی شناسایی میشود. هنگامی که الگوی قیمت یک تغییر در جهت روند را نشان می‌دهد، به عنوان یک الگوی بازگشتی شناخته خواهد شد. الگوی تداوم، زمانی رخ می‌دهد که روند پس از یک وقفه کوتاه در مسیر موجود خود ادامه می‌یابد. تحلیلگران فنی مدت‌ها از الگوهای قیمت استفاده کرده‌اند تا جنبش‌های فعلی را بررسی و حرکت‌های بازار آینده را پیش بینی کنند.
↵ تشریح الگوهای قیمت
الگوهای قیمت به طور کلی به دو نوع ادامه دهنده و بازگشتی تقسیم می‌شوند.
⇐ الگوی بازگشتی
یک الگوی قیمت که نشان دهنده تغییر در روند غالب است به عنوان یک الگوی بازگشتی شناخته میشود. این الگوها دوره‌هایی را نشان می‌دهند که گاوها یا خرس‌ها از روند خود خارج می‌شوند. روند غالب متوقف خواهد شد و سپس در یک مسیر جدید به عنوان انرژی جدید از طرف دیگر (گاو یا خرس) ظاهر میشود.
به عنوان مثال،با ظاهر شدن یک الگوی قیمتی، روند صعودی حمایت شده توسط شور و شوق گاو نر میتواند متوقف شده و در نهایت به خرس تبدیل شود و در نتیجه این باعث تغییر روند به روند نزولی میشود. این بازگشت‌هایی که در قله‌های بازار اتفاق می‌افتد، به عنوان الگوهای توزیع نامیده می‌شوند، جایی که معاملگران فنی بیشتر از خرید تمایل به فروش دارند. برعکس، برگشت‌هایی که در دره‌های انتهایی بازار اتفاق می‌افتد، به عنوان الگوهای انباشت شناخته می‌شوند. جایی که معامله گران فنی بیشتر خرید انجام می‌دهند. این الگوهای برگشت شامل سه مورد زیر هستند:
⇐ الگوی سر و شانه
⇐ الگوی سقف دوقلو
⇐ الگوی کف دو قلو
↵ الگوی تحکیمی
الگوی قیمتی که نشان دهنده قطع موقت یک روند موجود باشد به عنوان یک الگوی تحکیمی شناخته می شود. الگوی تداوم میتواند به عنوان یک مکث در طول یک روند غالب – زمانی که گاوها نفس خود را در طول روند صعودی تازه می کنند و یا زمانی که خرس ها برای یک لحظه در طول روند نزولی استراحت کنند- باشد. بنابراین الگوی تحکیمی، ادامه دهنده یک روند پس از یک مکث می‌باشد.
البته استثناء هایی وجود دارد که پس از اتفاق افتادن یک الگوی تحکیمی، روند معکوس شود. هیچ راهی برای تشخیص اینکه آیا روند ادامه خواهد یافت یا معکوس خواهد شد، وجود ندارد. به این ترتیب، توجه دقیق باید بر روی خطوط روند که برای طراحی الگوی قیمت صورت می گیرد. و اینکه آیا قیمت در بالاتر یا پایین منطقه تداوم شکسته می شود، قرار گیرد.
تحلیل گران فنی معمولا توصیه می کنند که روند ادامه یابد تا اینکه تایید شود که آن را معکوس کرده است. به طور کلی، هرچقدر الگوی قیمت طول می کشد تا توسعه یابد، و حرکت روند قیمت در الگوی بزرگتر، حرکت مهم تر از زمانی است که قیمت یک بار در بالاتر یا کمتر از منطقه ادامه می‌یابد.
اگر قیمت در روند خود ادامه یابد، الگوی قیمت به عنوان یک الگوی تداوم شناخته می شود. الگوهای تداوم مشترک عبارتند از:
تحلیل تکنیکال – الگوهای قیمتی (فنجان – مستطیل)
تحلیل تکنیکال – الگوهای قیمتی (فنجان – مستطیل) – هفت الگوی کلاسیک در بازارهای سرمایه شناسایی شده که به دلیل استفاده زیاد کاربران از آنها از اعتبار بالایی برخوردار هستند، این الگوها در بازار سرمایه به‌راحتی قابل‌تشخیص هستند، ولی لازمه آن شناخت درست و صحیح الگوها است. همچنین این الگوها در تایم فریم‌های (دوره‌های زمانی) مختلفی تشکیل می‌شوند. از بسیاری جهات، الگوهای قیمتی را می‌توان نوع پیچیده‌تری از خطوط روند به شمار آورد. مهم است که قبل از ادامه مبحث الگوهای قیمتی، ابتدا مفاهیمی مانند حمایت و مقاومت، خطوط روند و سایر مفاهیم ابتدایی تحلیل تکنیکال را یاد بگیرید، برای یادگیری مباحث یاد شده می‌توانید مقالات قبلی آموزش تحلیل تکنیکال که توسط آکادمی تخصصی پارسیان بورس تهیه و گردآوری شده است را مطالعه کنید:
انواع الگوهای قیمتی
الگوهای قیمت به طور کلی به دو نوع ادامه دهنده و بازگشتی تقسیم می‌شوند
- الگوهای بازگشتی: پس از این الگوها تغییر روند رخ می‌دهد
- الگوهای ادامه دهنده: پس از این الگوها نمودار به روند خود ادامه می‌دهد
حتما بخوانید:
قسمت های قبلی آموزش الگوهای قیمتی:
در این مطلب به بررسی مفصل الگوی فنجان و مستطیل می‌پردازیم.
الگوی فنجان و دسته
الگوی فنجان و دسته یک الگوی ادامه دهنده روند است فنجان و دسته یک الگوی خیزان ادامه دهنده است که دوران تثبیت قبل از شکست را نشانه گرفته است. این الگو را ویلیام انیل در کتاب “ چگونه در سهام پول درآوریم ” در سال 1988 معرفی کرد.. بخش فنجان الگوی فنجان و دسته یک حرکت اصلاحی از روند صعودی قبلی است و زمانی که قیمت ها به آرامی بسمت پایین و سپس به آرامی به سمت بالا می آیند و در بلند مدت شبیه حرف ” U “ میشود بخش دسته یک حرکت اصلاحی رو به پایین از سمت راست فنجان ایجاد نموده و سپس برگشت به سمت بالا به سوی سطح قیمت بالای سمت چپ فنجان که معمولا مانند حرف “ V “ خواهد شد. هنگامی که قیمت محدوده لبه فنجان را به سمت بالا می شکند سیگنال خرید صادر می شود.
تحلیل تکنیکال – الگوهای قیمتی (فنجان – مستطیل)
الگوی فنجان و دسته معمولا قبل از یک روند صعودی با ٪ 30 رشد و در بازه زمانی 7 تا 65 هفته ایجاد می شود، اما اکثریت الگوهای شکل گرفته در بازار بین 3 تا 6 ماه طول می‌کشد. دوره زمانی شکل گیری دسته الگو حداقل یک هفته و معمولاً 2 هفته طول می‌کشد. علاوه بر این، فاصله بین بالای فنجان و ته فنجان ٪ 12 تا ٪ 15 است، اما تواند تا ٪ 33 نیز افزایش پیدا کند. به طور معمول حجم در سمت چپ از فنجان کاهش می‌یابد و پس از آن مجددا افزایش می‌یابد. لبه‌های فنجان باید در محدوده های قیمتی یکسانی باشد.
نتایج پژوهش الگوهای قیمتی بازگشتی Bulkowski نشان می‌دهد که متوسط افزایش قیمت پس از شکست الگوی فنجان و دسته ٪ 34 است. احتمال رسیدن قیمت به هدف 34 درصدی تنها %50 است و درصد عدم موفقیت الگو 5 درصد است. همچنین هدف به قیمت برای فنجان و دسته به روش زیر محاسبه می شود:
قیمت در نقطه شکست + ((بالاترین قیمت از هر دو طرف فنجان – پایینترین قیمت در ته فنجان) * ٪ 50)
خرید:
هنگامی که قیمت بالاتر از لبه سمت راست فنجان ، بسته شود، اقدام به خرید نمایید.
هشدار:
قیمت معمولاً 10تا 15درصد افزایش می‌یابد و سپس روند آن وارونه میشود و به سمت پایین می‌رود.
در این صورت به سرعت سهم مورد نظر را بفروشید، در غیر این صورت زیان زیادی خواهید کرد.
دسته کوتاه:
الگوهایی که دسته هایی کوتاه تر از 23روز دارند، عملکرد بسیار خوبی را پس از شکست قیمتی از خود نشان می‌دهند.
شکل و چگونگی حجم:
فنجان هایی که از نظر حجم معامله کاملاً U شکل هستند، عملکرد بهتری از سایرین پس از شکست قیمتی دارند.
الگوی فنجان و دسته وارونه
نوع دیگری از فنجان و دسته فنجان و دسته وارونه است.
جهت روند قبل از الگو میتواند به سمت بالا یا رو به پایین باشد.
در فنجان و دسته وارونه، بیش از نیمی از زمان قیمت افزایش می یابد.
پس از آن قیمت‌ها به آرامی کاهش و به آرامی ایجاد یک منحنی بالا می‌نماید.
بخش دسته یک حرکت اصلاحی رو به بالا از سمت راست فنجان (لبه) را تجربه نموده و سپس برگشت به سمت پایین و حرکت مجدد قیمت به سمت لبه‌های فنجان تکمیل کننده الگو خواهد بود.
سیگنال فروش زمانی صادر میشود که قیمت از محدوده حمایتی لبه فنجان به سمت پایین افت کند.
Bulkowski معتقد است که متوسط کاهش قیمت در الگوی فنجان الگوهای قیمتی بازگشتی و دسته وارونه ٪ 16 است.
تحلیل تکنیکال – الگوهای قیمتی (فنجان – مستطیل)
الگوی مستطیل
این الگو نیز بسته به خروج سهم میتواند صعودی یا نزولی باشد، به‌نوعی كه طبق تصویر زیر سهم پس از عبور از محدوده مقاومتی توانسته به اندازه عرض مستطیل رشد کند.
شرح الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال و شناسایی آنها
چه در بازار سهام معامله می‌کنید، چه در بازار ارزهای بین‌المللی و چه در بازار ارزهای دیجیتال، تحلیل تکنیکال یکی از روشی‌هایی است که میتواند برای تشخیص زمان خرید و فروش به شما کمک کند.
برخی از افراد در شروع ترید کردن نمی‌دانند چطور موقعیت مناسب برای ترید را پیدا کنند. در این مطلب روش ساده‌سازی فرایند ترید و یافتن موقعیت معاملاتی شرح داده شده است.
تحلیل تکنیکال اصول و قواعد خاصی دارد، یکی از کاربردی‌ترین اصول تحلیل تکنیکال، الگوهای قیمتی است.
در تحلیل تکنیکال، تغییر روند از نزولی به صعودی، اغلب توسط الگوهای قیمت تشخیص داده میشود.
الگوهای قیمت در تحلیل تکنیکال دو نوع هستند:
- الگوهای بازگشتی (reversal patterns)
- الگوهای ادامه‌دهنده (continuation patterns)
الگوی ادامه‌دهنده زمانی شکل میگیرد که روند در مسیر قبلی خود حرکت می‌کند و صرفا یک وقفه کوتاه‌مدت در روند ایجاد شده است. در واقع الگوی ادامه‌دهنده، نشان‌دهنده درنگ موقت در یک روند است.
وقتی یک الگوی بازگشتی قیمت شکل میگیرد، نشان می‌دهد تغییر در روند در راه است، آن الگو را یک الگوی بازگشتی (به انگلیسی reversal pattern) می‌دانند.
الگوهای قیمت در تحلیل تکنیکال، نقش مهمی دارند، به همین دلیل تصمیم گرفتیم برای آشنایی بیشتر کاربران گرامی بورسینس، این الگوها را در یک مطلب شرح دهیم.
اما قبل از پرداختن به الگوها، مقداری پیش‌زمینه نیاز است.
خط روند در تحلیل تکنیکال
از آنجایی که الگوهای قیمت با استفاده از یک سری خط و منحنی شناسایی می‌شوند، قصد داریم به مفهوم خط روند نیز اشاره‌ای داشته باشیم.
خطوط روند به تحلیلگران تکنیکال کمک می‌کنند حمایت و مقاومت قیمت را روی نمودار بدست آورند. خطوط روند، خط‌های مستقیمی هستند که روی نمودار با اتصال سقف‌ها (مقاومت‌ها) یا کف‌ها (حمایت‌ها) کشیده می‌شوند.
خط روندی که دارای شیب رو به بالاست، یک خط روند صعودی است و زمانی شکل میگیرد که در نمودار قیمت، سقف‌ها و کف‌های بالاتر از قبل ایجاد میشود. خط روند صعودی با اتصال کف‌هایی که هر کدام بالاتر از کف قبلی است کشیده میشود.
برعکس، خط روندی که شیب رو به پایین دارد، خط روند نزولی است و زمانی شکل میگیرد که قیمت، سقف‌ها و کف‌های پایین‌تر از قبل را تجربه می‌کند.
خط روندها به شیوه‌های متفاوتی کشیده می‌شوند. در نمودار شمعی و همینطور نمودارهای میله‌ای برخی معتقدند سایه‌های بالای هر میله یا شمع باید در کشیدن خط روند در نظر گرفته شود.
با این حال بهتر است صرفا بدنه شمع در نمودار شمعی برای اتصال نقاط به کار گرفته شود زیرا بخش بزرگی از تحرکات قیمت در بدنه شمع وجود داشته و نیازی به وارد کردن سایه‌های بالا الگوهای قیمتی بازگشتی و پایین شمع نیست.
در یک نمودار روزانه، تحلیلگران معمولا از قیمت بسته شدن اوراق بهادار برای رسم خط روند استفاده می‌کنند، زیرا این قیمت نشان‌دهنده تمایل سرمایه‌گذاران و معامله‌گران به نگهداری یا عدم نگهداری موقعیت معاملاتی در زمان‌های خاص است.
خطوط روندی که دارای سه خط اتصال و بیشتر هستند، معمولا اعتبار و اطمینان بالاتری نسبت به زمانی دارند که خط روند صرفا با اتصال دو نقطه ترسیم میشود.
- روندهای صعودی زمانی شکل می‌گیرند که قیمت سقف‌ها و کف‌های بالاتری ایجاد می‌کند. در روندهای صعودی حداقل دو کف به هم وصل می‌شوند و این خط سطوح حمایت را نشان می‌دهد.
- روندهای نزولی زمانی شکل می‌گیرند که قیمت سقف‌ها و کف‌های پایین‌تری ایجاد می‌کند. در روندهای نزولی حداقل دو سقف به هم وصل می‌شوند و این خط سطوح مقاومت را نشان می‌دهد.
- بازارهای بدون روند (که برخی با نام روند خنثی از آن یاد می‌کنند)، زمانی رخ می‌دهد که قیمت در یک محدوده رنج بین یک قیمت بالا و یک قیمت پایین‌تر در بین دو خط افقی موازی نوسان می‌کند.
حال که مفهوم خط روند را درک کردید، به ادامه شرح الگوهای قیمت می‌پردازیم.
الگوهای ادامه‌دهنده
الگوی قیمتی که یک وقفه موقت در یک روند ایجاد می‌کند الگوی ادامه دهنده نام دارند. به عبارت دیگر، گاهی در یک روند، در میانه راه به مدت محدود، یک الگو شکل میگیرد و قیمت بطور موقت در این الگو نوسان می‌کند و سپس به حرکت خود طبق روند ادامه می‌دهد.
این الگو را به عنوان محدوده‌ای که بازیگران بازار، در آن محدوده نفس خود را برای ادامه روند تازه می‌کنند می‌دانند.
نکته مهم اینجاست، وقتی الگوی ادامه دهنده در حال شکل‌گیری است و کامل نشده، نمی‌توان گفت که روند ادامه می‌یابد یا برگشت قیمت اتفاق می‌افتد.
به همین دلیل باید به خطوط روندی که برای رسم الگوهای قیمت کشیده شده توجه زیادی شود و ببینیم آیا قیمت از محدوده‌ای که به نظر می‌رسد الگوی ادامه‌دار است به پایین رشد می‌کند یا بالا.
در تحلیل تکنیکال معمولا توصیه میشود روند را ادامه‌دار بدانیم مگر اینکه بازگشت روند تایید شود (روند ادامه‌دار است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود).
بطور کلی، هرچقدر زمان طولانی‌تر برای تکمیل یک الگوی قیمت صرف شود و هر چقدر تحرکات قیمت در الگو بزرگتر باشد، حرکت بعدی قیمت در خارج از محدوده الگوی ادامه‌دار نیز شدیدتر خواهد بود (چه روند صعودی باشد چه نزولی).
شناخته‌شده‌ترین الگوهای ادامه‌دهنده:
- الگوی پرچم سه‌گوش (Pennant)
- الگوی پرچم (Flag)
- الگوی کنج (به انگلیسی Wedge)
- الگوی مثلث
الگوی پرچم سه‌گوش
پرچم سه‌گوش با رسم دو خط روند که در نهایت به هم می‌رسند تشکیل میشود.
یک ویژگی اصلی پرچم سه‌گوش، این است که یکی از خطوط روند نزولی و دیگر صعودی است.
تصویر زیر نمونه یک الگوی پرچم سه‌گوش را نشان می‌دهد.
اغلب اوقات، حجم معاملات در حین شکل‌گیری این الگو کاهش می‌یابد و در زمان خروج قیمت از الگو، حجم معاملات افزایش پیدا می‌کند.
توجه داشته باشید که الگوی پرچم را با الگوی مثلث متقارن اشتباه نگیرید، هر پرچم باید دارای پایه باشد و در مورد الگوی پرچم سه گوش نیز همین موضوع صدق می‌کند. در تصویر فوق مشاهده می‌کنید که یک موج صعودی قبل از پرچم وجود داشته که معادل پایه پرچم است.
الگوی پرچم
این الگو از دو خط روند موازی تشکیل شده که گاهی شیب نزولی و گاهی شیب صعودی دارند و گاهی نیز افقی هستند.
بطور کلی الگوی پرچم که دارای شیب صعودی است نشان‌دهنده وقفه در یک روند نزولی است.
بالعکس، پرچمی که شیب نزولی دارد، نشان‌دهنده وقفه در یک روند صعودی است.
معمولا شکل‌گیری پرچم با کاهش حجم معاملات همراه میشود و با خارج شدن قیمت از الگو، حجم مجدد به حالت قبل از الگو بر می‌گردد.
الگوی کنج (شکل گوِه)
الگوی کنج شبیه الگوی پرچم سه‌گوش است و از دو خط روند همگرا تشکیل شده است. با این حال، ویژگی اصلی الگوی کنج این است که هر دو خط روند در یک مسیر هستند، یا صعودی یا نزولی.
بنابراین اگر یکی از خطوط روند صعودی باشند و یکی دیگر نزولی، نمی‌توان آن را الگوی کنج دانست.
یک الگوی کنج با شیب نزولی، نشان‌دهنده یک وقفه در روند صعودی است.
الگوی کنج با شیب صعودی، نشان‌دهنده وقفه در یک روند صعودی است.
پس از خارج شدن قیمت از این الگو، قیمت به روند گذشته خود ادامه می‌دهند. مانند الگوی پرچم و پرچم سه‌گوش، قیمت در حین شکل‌گیری این الگو کاهش می‌یابد و زمانی که قیمت از محدوده الگو خارج میشود حجم معاملات بالا می‌رود.
الگوی مثلت
الگوهای مثلت از متداول‌ترین الگوها در تحلیل تکنیکال هستند، زیرا به دفعات در نمودارهای مختلف شکل می‌گیرند.
سه الگوی متداول مثلت شامل مثلث متقارن، مثلث صعودی و مثلث نزولی است.
شکل‌گیری این الگوهای قیمت، میتواند از چند هفته تا چندماه طول بکشد.
الگوی مثلث متقارن زمانی شکل میگیرد که دو خط روند همگرا به سمت هم حرکت می‌کنند و نشان‌دهنده این است که یک شکست قیمت به سمت بالا یا پایین رخ خواهد داد.
تا زمانی که این طغیان به وقوع نپیوسته نمی‌توان جهت آنرا تشخیص داد. فقط زمانی که الگوهای قیمتی بازگشتی قیمت یکی از خطوط بالا یا پایین عبور کرد و شکست تایید شد باید مطابق روند ایجاد شده تصمیم معاملاتی را گرفت.
الگوی مثلث صعودی، دارای خط روند افقی در بالا و یک خط روند صعودی در پایین مثلث است. این الگو نشان از این دارد که به احتمال قوی شکست قیمت به سمت بالای مثلث واقع خواهد شد.
الگوی مثلث نزولی، از سمت دیگر دارای خط روند افقی در پایین و یک خط روند نزولی در بالای مثلث است. این الگو نشان از این دارد که به احتمال قوی شکست قیمت به سمت پایین مثلث اتفاق خواهد افتاد.
نمونه مثلث نزولی:
بزرگی تحرک قیمت پس از خارج شدن از الگوی مثلث معمولا به اندازه ضلع عمودی سمت چپ مثلث است.
الگوی فنجان و دسته
الگوی فنجان و دسته یک الگوی ادامه دهنده صعودی است. شکل‌گیری این الگو نشان می‌دهد الگوی صعودی برای مدتی با وقفه مواجه شده ولی پس از تکمیل الگو روند صعودی از سر گرفته خواهد شد.
بخش فنجان مانند الگو، شکلی مانند U دارد که مشابه انحنای کف فنجان یا کاسه است. بنابراین این شکل نباید به شکل V باشد. بخش «دسته»، در سمت راست فنجان به شکل یک پولبک کوچک شکل میگیرد و مشابه الگوی پرچم سه‌گوش یا پرچم چهارگوش است.
وقتی این الگو تکمیل شد، دارایی موردنظر ممکن است به سقف‌های جدید دست یابد.
نمونه‌ای از الگوی فنجان و دسته را در زیر می‌توانید ببینید:
الگوهای بازگشتی
در تحلیل تکنیکال، الگویی که تغییر در روند کنونی را نشان می‌دهد با نام الگوی بازگشتی (Reversal Pattern) شناخته میشود.
این الگوها نمایانگر آن است که از قدرت خریداران یا فروشندگان بازار کاسته شده است. با شکل‌گیری این الگو، روندی که قبلا تشکیل شده متوقف میشود و سپس به مسیر جدیدی که از سمت مخالف قدرت گرفته وارد میشود.
برای مثال یک روند صعودی که توسط خریداران مشتاق دنبال میشود با شکل‌گیری یک الگوی بازگشتی متوقف میشود که نشان‌دهنده توازن قدرت در بین خریداران و فروشندگان است. ولی در نهایت فروشندگان برنده می‌شوند و روند به نزولی تغییر می‌یابد.
بازگشت‌های قیمت که در سقف بازار روی می‌دهد با نام الگوهای توزیعی (distribution patterns) شناخته می‌شوند. در این شرایط، دارایی مورد معامله در بازار به شکل هیجانی فروخته میشود.
بالعکس، بازگشت‌های قیمت که در کف بازار رخ می‌دهد، همراه با خرید مشتاقانه و هیجانی از سمت خریداران روبرو میشود.
مانند الگوهای بازگشتی، هرچقدر تشکیل الگوهای ادامه‌دهنده طولانی‌تر شود، حرکت مورد انتظار بعدی قیمت پس از شکست حمایت یا مقاومت، بزرگتر خواهد بود.
برخی از الگوهای برگشتی:
- الگوی سر و شانه، نشان‌دهنده دو حرکت کوچکتر قیمت است که دو طرف یک حرکت بزرگتر را در بر گرفته است.
- الگوی سقف دوقلو، نشان‌دهنده یک موج افزایشی قیمت است که پس از نیز یک موج دیگر در تلاش برای شکستن مقاومت موج قبلی ناکام می‌ماند.
- الگوی کف دوقلو، نشان‌دهنده یک موج کاهشی قیمت است که پس از آن یک موج کاهشی دیگر در تلاش برای شکستن حمایت موج قبلی ناکام می‌ماند.
الگوی سر و شانه
الگوی سر و شانه ممکن است در سقف بازار یا کف بازار شکل بگیرد. این الگو شامل سه موج است، یک موج اولیه که با موج دوم که از موج اول بزرگتر است ادامه پیدا می‌کند و در نهایت یک موج سوم که از موج دوم کوچکتر است تکمیل میشود.
با تشکیل الگوی سر و شانه در یک روند صعودی، ممکن است روند به نزولی تغییر کند. بالعکس، با تشکیل الگوی سر و شانه در روند نزولی، روند نزولی ممکن است به روند صعودی تغییر کند.
در الگوی سر و شانه، یک خط روند دارای شیب نزولی یا صعودی و یا حتی بدون شیب، را می‌توان با اتصال کف‌ها یا سقف‌ها ترسیم کرد.
با مشاهده تصویر زیر به درک بهتری از این الگو می‌رسید:
در حین تکمیل الگو، حجم معاملات معمولا کاهش می‌یابد و پس از شکسته شدن خط روند، حجم مانند سابق میشود.
الگوی کف و سقف دوقلو
الگوی کف و سقف دوقلو، نشان‌دهنده مناطقی است که بازار دو تلاش ناموفق برای شکستن حمایت یا مقاومت داشته است. در مورد سقف دوقلو کع اغلب مواقع مشابه حرف M است، موج صعودی دوم در تلاش برای شکستن مقاومت قبلی ناکام می‌ماند و در نهایت به تغییر روند منجر میشود.
از سمت دیگر، کف دوقلو مشابه حرف W است و زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت تلاش می‌کند از سطح حمایت قبلی پایین‌تر روند ولی در اینکار موفق نمی‌شود. در نتیجه تکمیل این الگو، قیمت پس از شکستن مقاومت خود از روند نزولی به صعودی تبدیل میشود.
الگوی کف و سقف سه‌قلو
گاهی به جای دو سقف یا کف تقریبا برابر، سه سقف یا کف تشکیل میشود که به آن کف و سقف سه‌قلو می‌گویند. این الگو زیاد متداول نیست.الگوهای قیمتی بازگشتی
شکل‌گیری این الگو میتواند نشانه‌ی قدرتمندی از تغییر روند باشد.
شکاف‌ها
شکاف یا Gap در تحلیل تکنیکال زمانی است که در نمودار قیمت، در بین دو بازه زمانی معاملاتی، یک فضای خالی به دلیل تفاوت عمده در مقدار افزایش یا کاهش قیمت ایجاد میشود.
برای مثال، یک سهم ممکن است در یک روز معاملاتی، در قیمت 500 تومان بسته و روز بعد با اختلاف زیاد در قیمت 535 تومان بازگشایی شود.
سه نوع شکاف عمده وجود دارد:
- شکاف گسست (Breakaway gap)
- شکاف فرار (runaway gap)
- شکاف خستگی (exhaustion gap)
شکاف‌های گسست در ابتدای یک روند و شکاف‌های فرار در میانه یک روند تشکیل می‌شوند و شکاف‌های خستگی نشان از پایان قریب‌الوقوع یک روند دارند.
سخن آخر
الگوها اهمیت زیادی در تحلیل تکنیکال دارند ولی برای شناسایی آنها باید تمرین کنید و تجربه داشته باشید.
خیلی راحت می‌توان به گذشته نمودار نگاه کرد و این الگوها را شناسایی کرد ولی تا وقتی که الگو تکمیل نشده، شناسایی آن چندان ساده نیست.
تا زمانی که الگو تکمیل نشده نمی‌توان آنرا یک الگوی معتبر دانست.
قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید:
دیدگاه شما